Apostołka robotnic

Gdy miała 5 lat, zobaczyła Pana Jezusa. Dwadzieścia lat później stwierdziła, że nie wierzy w Boga, ale już jako 27-latka założyła nowe zgromadzenie i oddała się posłudze pracownicom fabryk. Oto historia Anieli Róży Godeckiej.

Róża Godecka, a właściwie Aniela Justyna Godecka (takie imiona otrzymała na chrzcie św.), pryszła na świat 13 września 1861 r. w Korczewie n. Wołgą. Była najstarszym dzieckiem Jana i Natalii z domu Bachtysto. Ze strony ojca Aniela spokrewiona była ze św. Stanisławem Kostką. Jej rodzice mieszkali w głębi Rosji, swoje dzieci wychowywali jednak w duchu katolicyzmu, dbali też o kształtowanie w nich polskiej świadomości.

Pięcioletniej Anielce pewnej nocy przyśnił się Pan Jezus, który wyglądał tak, jakby dopiero co zszedł z krzyża. Wziął dziewczynkę na kolana i przytulił. Ten obraz został w jej pamięci już na zawsze.

Polka i katoliczka

Rodzinne szczęście nie trwało długo. Gdy Aniela miałą zaledwie 5 lat, jej matka zmarła na gruźlicę. Ojciec zdecydował, że najstarsza córka zostanie oddana pod opiekę rodziny Auerbachow, a dwoje młodszych dzieci pozostanie przy nim. Jan, gdy odwiedzał córkę, zawsze podkreślał, że jest Polką i katoliczką, przypominał jej o codziennej modlitwie.

Kształcona najpierw w domu później uczyła się w Instytucie Mikołajewskim w Moskwie - była to elitarna szkołą dla dziewcząt ze szlacheckich rodzin. Aniela odznaczała się tam nie tylko inteligencją i wybitnymi zdolnościami, ale też wrażliwością i życzliwośćią dla koleżanek. Szkołą ukończyła z wyróżnieniem. Zamieszkała u ojca i rozpoczęła poszukiwania pracy. Janowi zależało, by Aniela wyjechała do Polski i tam uczyła dzieci z polskich rodzin. Córka poszłą za jego radą i wkrótce objęła posadę domowej nauczycielki u państwa Sankiewiczów (ziemia mińska). W tym czasie poznała studenta medycyny, z którym się zaręczyła. Rozstała się z nim jednak, do czego przyczyniły się mocne przeżycia związane ze śmiercią ojca. Później wspominała, że zaręczyny były najtrudniejszym momentem w jej życiu.

Zachwianie

Choć wychowywana w wiere Aniela w pewnym momencie oddaliła się od Boga. Pracowała wtedy w Wilnie. Od strony zawodowej była bardzo usatysfakcjonowana, w sercu jednak czuła pustkę. Zaczęła się zastanawiać nad sensem życia, szukałą odpowiedzi na wiele pytań. Tak trafiłą na zebrania socjalistow organizowane przez Józefa i Bronisława Piłsudskich. Te spotkania oraz podsuwana przez Józefa lektura mocno zachwaiły wiarą młodej nauczycielki. Aniela zafascynowała się nową ideologią i dała się pociągnąć myśli socjalistycznej. Nadszedł też dzień, w którym stwierdziła, że nie wierzy w Boga. Zaraz jednak zapytała samą siebie, czy zna Tego, ktoremu nie wierzy. Uświadomiwszy sobie, z jaką łatwością odrzuca wiarę, która tak wiele znaczyła dla jej rodziców, postanowiła głębiej poznać Boga.

W ukryciu

Nawrócenie Anieli zaowocowało odkryciem powołania. Wstąpiła do sercanek. Byto to ukryte, bezhabitowe Zgromadzenie Córek Najczystszego Serca Najświętszej Maryi Panny założone przez bł. Honorata Koźmińskiego. Siostry pracowały z dziećmi i młodzieżą, co bardzo odpowiadało Anieli. Zostałą przyjęta do postulatu, później do nowicjatu. Imię zakonne, które sobie obrała, to Maria od Wcielenia. Młoda siostra z jednej strony czuła się bardzo szczęśliwa i "na miejscu", a z drugiej - wciąż powracał do niej niepokój, czy na pewno wybrała właściwą drogę. Z tego powodu spotkała się z o. Honoratem. Ten zapewnił ją, że idzie w dobrym kierunku. Poprosił też, by podjęła posługę wśród robotnic fabrycznych, osób bardzo wtedy zaniedbanych i duchowo, i materialnie. Siostra Maria się zgodziła, choć niewątpliwie przeżyła rozstanie z dziećmi. Zastrzegła jednak, że nie opuści sercanek.

Ewangelizacja ludu

Żyjąc w środowisku robotniczsym, s. Maria pomagała pracującym kobietom z ogromnym poświęceniem. Na właśnie oczy zobaczyła to, o czym mowił jej o. Honorat - ogromną potrzebę ewangelizacji "ludu fabrycznego". Robotnice były żuyciowo bardzo niezaradne, przeważnie nie umiały czytać ani pisać, mieszkały w złych warunkach i zarabiały niewiele. Wiele z nich jedyną szansę dla siebie widziało w prostytucji.

W dniu swoich 27. urodzin s. Maria klęczała w kościele przed Najświętszym Sakramentem. Modliła się w przekonaniu, żę już wszystko, co mogła, oddała Panu Bogu. Wtedy jednak usłyszała głos pytający: "A sercanki mi oddasz? Pryłączysz się do fabrycznych?". Tak rozpoczęła się jej 3-godzinna wewnętrzna walka, zakończona słowami: "Bądź wola Twoja". Ojciec Koźmiński chciał, by s. Maria założyła zgromadzenie, którego misją byłaby posługa robotnikom. Ukryte bezhabitowe Zgromadzenie Małych Sióstr Niepokalanego Serca Maryi (honoratki) powstało 4 października 1888 r. Siostra Maria od Wcielenia zachowała imię, ktore przyjęła u sercanek, kilka lat później poprosiła jednak o. Honorata, by wybrał jej nowe imię. Od tego czasu była s. Marię Różą od Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.

Wytrała służba

Dzieło m. Godeckiej rozwijało się bardzo dynamicznie. Tworone były kolejne placówki - w sumie powstało ich pięćdziesiąt cztery - a działalność sióstr przekroczyła granice zaboru rosyjskiego. Na nowym miejscu pojawiało się zwykle kilka zakonnic, ktore utrymywały się z własnej pracy, ale ich działalność apostolska sprawiała, że w tych miejscach zaczynały powstawać placówki opiekujące się dziećmi, hospicja, internaty czy szkoły zawodowe. Było to zdumiewające, gdyż za tymi działaniami stały siostry, które przecież musiały pozostawać w ukryciu.

Nowatorskim pomysłem było stworzenie działu sióstr zjednoczonych w zgromadzeniu. Składały one śluby, pozotawały jednak w fabrykach, gdzie ewangelizowały innych pracujących. Ewangelizacja proletariuszy była niezwykle owocna, jednak tak prekursorska forma życia zakonnego nie spotkała się z akceptacją Stolicy Apostolskiej, która w 1908 r. skasowała dzieł sióstr zjednocznych. Pierwsze wojna światowa sprawiła, że m. Godecka, wraz z grupą nowicjuszek, musiała opuścić Nowe Miasto (siedzibę nowicjatu) i przenieść się do Wilna. Tam siostry opiekowały się dziećmi, zwłaszcza sierotami. Kolejnym ciosem była śmierć o. Honorata w 1916 r. Mimo tych trudności m. Godecka i jej siostry nadal wytrwale służyły ludziom pracy. Przetrwały zabory i wojenną zawieruchę i doczekały momentu, kiedy zgromadzenie mogło się wreszcie ujawnić przed władzami państwowymi.

Przesłanie wciąż nowe

Aniela Róża Godecka zmarła po ciężkiej chorobie w 1937 r. w Częstochowie. Jej pogrzeb zgromadził rzesze duchownych oraz tłumy robotnic i ich rodzin. Było to wyraźny znak, że droga, którą szła, przynosiła błogosławiona owoce. Opłakowano tę, która dostrzegała w każdym człowieku jego godność i która tak wielu przyprowadziła do Boga.

W 1994 r. rozpoczął się proces beatyfikacyjny sługi Bożej Anieli Róży Godeckiej. Do dziś jej naśladowczynie na różne sposoby służą ludziom pracy w Polsce i poza jej granicami, a przesłanie m. Godeckiej jest wciąż żywe.

Źródło: K. Krawcewiz, Apostołka robotnic, w: Niedziela nr 21/21.05.2023, s. 22-23.