Listy do m. Anieli (6)

L i s t  151

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/226
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/226
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 226

[Nowe Miasto n. Pilicą, po 5 listopada 1902 r.]1

+
Czy nie masz znajomości z tymi księżmi, o których Kozłowska2 pisze? i czyby nie można dowiedzieć się prawdy o Dobrowolskiej3. Ona utrzymuje, że biskup i księża bardzo zadowoleni z tego. Może, że niektórzy zadowoleni, a ci którym ona wzbrania przyjmowć bez przygotowania, są jej przeciwni. Więc by to jeszcze nie dowodziło. Trzeba by sumiennego księdza rady.
Mineyko4 obiecała mi po raz drugi [pomóc, gdy będę] w potrzebie, ale było to wtedy, kiedy Dobrowolska się usprawiedliwiła i bardzo złą rzecz na tę Kozłowską mówiła. Tak dalece, że z heretykami trzyma i na ich nabożeństwach, i zebraniach bywa itp.
Proszę bardzo o odesłanie tej książeczki francuskiej o Mickiewi­czu5 do p. Krzymowskiej, przypomnieć w liście, który do niej prześlę. Może by ten list Mioduszewskiej7 można Mineykowej doręczyć.



1 Z treści wynika, że list był pisany po liście, który o. Honorat skierował do Wincentego Lutosławskiego, czyli po 5 listopada 1902 r. (zob. Pisma, t. 13: Listy do różnych osób 1857-1916, Warszawa 2001, s. 228-232, list 119).
Tekst napisany dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 7,2 x 11,2 cm.
2 Tj. Franciszka Feliksa Magdalena Kozłowska, założycielka mariawitów.
3 Dobrowolska, tj. osoba zajmujaca się służącymi w Wilnie. Brak bliższych danych.
4 Tj. Monika Anna Mineyko/Minejko z Moriconich/Morikonich.

5 Może chodzić o publikacje:  W.  L u t o s ł a w s k i,  Wszechnica Mickiewicza w Szwajcarii, Kraków 1902.
6 Tj. m. Zofia z Lipskich Krzymowska.
7 Brak danych.



L i s t  152

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/818
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/818
    mps AWP II A XIV cz. 5 nr 818

[Nowe Miasto n. Pilicą, grudzień 1902 r.]1

+
Pytają mnie sercanki, gdzie mają być na wigilii? Widać przyzwy­czaiły się bywać u Elżbiety2. Ale piszą, że jeżeli nie odbiorą odpowie­dzi, to zostaną na gospodzie. Może by które zgromadzenie zaprosiło je na wigilię. Ja już im nie odpowiem, ale Ty może porozumiesz się o tym, z kim wypada i albo je zaproszą, albo nie.
Beże błogosław



1 Z treści wynika, że list został napisany w grudniu a w roku śmierci m. M. Elżbiety Anny Stummer, czyli grudniu 1902 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce kratkowanej formatu: 6,5 x 10,5 cm.
2 Tj. m. M. Elżbieta Anna Stummer.





L i s t  153

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/752
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/752
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 752

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed 10 grudnia 1902 r.]1

+
We wczorajszych gazetach było, że ksiądz arcybiskup2 wyjechał z Rzymu i że jest spodziewany około 10 grudnia, tj. na środę w War­szawie, więc jeżeli możecie to trzeba, aby dziś kto pojechał i innych uprzedził o tym.
Boże błogosław



1 Z treści wynika, że list był pisany w 1902 roku.
Tekst napisany ołówkiem jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 6,8 x 10,2 cm.
2 Może chodzić o abpa Franciszka Albina Symona.















List  154

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: brak
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/65
    mps AWP II A XIV cz. 1 nr 65

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

Bardzo się cieszę z tego wszystkiego, co mi opisałaś. Naprzód: 1) zawsze tego byłem zdania, aby obok głównego zadania każda rzą­dziła się wiarą w Opatrzność i co Bóg jej da, nie odrzucała. I uważa­łem, że M. Elżbieta2 była w tym zanadto oporna, może dlatego, że i im w Świętej Kongregacji poobcinano wiele zajęć ekstraordynaryjnych.
2) Takich dziewczątek przyjmować wcale nie jest przeciwne głównemu zadaniu, ale jest najlepszym oparciem. Jakbym chciał, aby każde zgromadzenie miało takie seminaria. W Ameryce3 prawie wszystkie są z internatu, każda pisze do mnie: "wstąpiłam" do zgroma­dzenia w 11 roku, w internacie byłam 3 lata, na aspiracji 2, na próbie 2, w nowicjacie 3 lata itp. Nawet ojciec generał nasz4 kazał nam zakładać takie internaty, bo przy złym wychowaniu, antyreligijnym nie można się spodziewać wielu powołań z domów rodzicielskich, tylko trzeba samym sobie wychowywać. I rzeczywiście, ja się przeko­nywam, że u tych Amerykanek są prawdziwe powołania. Prawie wszystkie w dziecinnym wieku ze łzami prosiły rodziców o pozwo­lenie iść do internatu. W Regule św. Klary wyraźnie jest, że mło­dziutkim ostrzygłszy włosy, ubrać stosownie i czekać do wieku przepisanego. Więc bardzo się cieszę. Z pokutnicami bardzo dobrze zrobiłaś. Ale te, gdyby były dobre, to po trzech latach można do 3-go zakonu świeckiego przyjmować, a tylko bardzo nadzwyczajne można za zgodą całego Zgromadzenia do fabrycznych.



1 Data napisana na odpisie.
2 Tj. m. M. Elżbieta Anna Stummer.
3 W 1874 r. na zaproszenie ks. Józefa Dąbrowskiego (1841-1903), pow­stańca z 1863 r., jednego z pierwszych duszpasterzy emigracji polskiej w Ameryce, siostry felicjanki wyjechały do Ameryki. Początkowo zamieszkały w Polonia, Wisconsin, klasztorze zbudowanym przez ks. J. Dąbrowskiego a następnie w Detroit, Michigan, gdzie w 1882 r. utworzono prowincję ame­rykańską z domem macierzystym i nowicjatem oraz szkoły.
4 Tzn. o. Bernard Edward Christen z Andermatt (1837-1909), z prowincji szwajcarskiej, długoletni generał Zakonu Kapucynów (1884-1908); autor wy­danego w wielu wersjach i językach życiorysu św. Franciszka z Asyżu: Leben des heiligen Franziskus von Assisi (Innsbruck 1898, 1902, 1922). W 1908 r. został mianowany tytularnym arcybiskupem Stauropolitańskim. Zob. H.  F e l d e r,  General und Erzbischof P. Bernard Christen von Andermatt und die Erneuerung des Kapuzinerordens, Schwyz 1943.



L i s t  155

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: brak
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/66
    mps AWP II A XIV cz. 1 nr 66

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

Widzę, że bardzo dobry wybór zrobiłaś z Pelagii2, ja myślę, że ona powinna by wszystkie domy w imieniu Twoim zwiedzić, bo wszędzie ma swoje i wszędzie dobrze będzie przyjęta, a mając gorliwość o jedność i obserwancję Zgromadzenia, mogłaby łatwo wszędzie jedno i drugie zaprowadzić. Ale taka myśl moja. Ty lepiej znasz swoje i ich potrzeby.




1 Data napisana na odpisie.
2 Tj. s. Gwidona Pelagia Melania Kęszycka.



L i s t  156

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/87
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/87
    mps AWP II A XIV cz. 1 nr 87
[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Spowiednik jako spowiednik nie ma prawa zatrzymywać ślubów zewnętrznie. Ale każda mająca wątpliwość powinna się go radzić, czy może w takim stanie duszy robić obietnicę lub śluby. Więc gdy on nie radzi, to ona powinna się go słuchać i prosić o odłożenie, nie wspomi­nając nawet o spowiedniku, bo to ją kompromituje. A jak tylko ona prosi, to żadnym sposobem nie można ją przypuszczać, bo byłyby nieważne, bo warunek konieczny do ważności profesji jest, żeby zgro­madzenie przyjęło i kandydatka żeby chciała dobrowolnie. Nawet wy­magają tego w spisaniu aktu profesji i aby wyrazić, że dobrowolnie bez namowy ani dla bojaźni, itp. a skoro ona prosi o odłożenie, a więc nie chce.
Niepotrzebnie takie zbliżone imiona dajecie Angela, Angelina, Angelika. Ja nie wiedziałem, czy to od tej samej Angeliny2 list czy od innej. I zdaje mi się, że dopisałem na to Angelinie, a to bardzo niedobrze.





1 Nad tekstem m. Róża Aniela Godecka napisała ołówkiem rok: 1902.
Tekst napisany dwustronnie w dwu kolumnach na podłużnej kartce kratkowanej formatu: 14,4 x 11,2 cm.
2 Tj. Angelina Józefa Sowińska (1875-1959), 19 marca 1897 r. została przyjęta do nowicjatu Zgromadzenia Małych Sióstr Niepokalanego Serca Maryi (fabrycznych). Dnia 29 grudnia 1900 r. złożyła pierwsze śluby w Łodzi, a 29 czerwca 1907 r. wieczyste. Zmarła w Częstochowie.



L i s t  157

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/271
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/271
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 271

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r. ]1

+
Bardzo się cieszę z tej pieśni, a może brak książek do Oblicza2, to mógłbym dać śpiewaczkom i tę piosenkę dla mnie ułożoną mogą śpiewać i niech się uczą cierpieć ochotnie i miłośnie dla Jezusa. Ale nie trzeba im mówić, że to dla mnie ułożone, bo ja nigdy nic nie cierpiałem i tylko ze wstydem mógłbym ją śpiewać, ale tam pewno powinno być: topię a nie topią. Po cóż pozwalasz na taką niepewną pogodę, a raczej na takie zimno, na takie dalekie spacery Angeli3.        Bardzo słuszna Twoja uwaga co do spowiedników. Cieszę się, że Hiacynta4 taka wymowna, to wiele dodaje, a nie wiedziałem o tym. Wielkiej sztuki dokażesz, jak potrafisz utrzymać Weronikę5.
Boże błogosław


Leonia6 prosi o żywot św. Franciszka7 dla tutejszego domku. One chyba najmniej na to zasługują, bo nie rozszerzają go wcale, ale trzeba dać. Proszę Cię, abyś jej oddała ten obrazek św. Kolety i te kilka drobnych książeczek i dzwoneczek.



1 Nad tekstem adresatka napisała rok: 1902.
Tekst napisany dwustronnie na kartce formatu: 8,9 x 11,5 cm.
2 Może chodzić o publikację o. Honorata: Nabożeństwo wynagradzające do Oblicza Pańskiego, do Imienia Bożego i niektórych tajemnic świętych, Warszawa (1890, 18932.), 19003.
3 Tj. s. Angela Stefania Irena Chmielowska.
4 Tzn. s. Hiacynta Maria Józefa Lipska.
5 Tj. s. Weronika Wiktoria Trojanowska, obliczanka.
6 Tzn. m. Honorata Eleonora Ludwika Motylowska.
7 Mowa o publikacji o. Honorata: Święty Franciszek Seraficki.



L i s t  158

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/296
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/296
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 296

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Prosiłem Cię przez służki o przysłanie wiadomości o ukrytych2 i dla księży3 i ich Ustawę4 dla ks. Brykczyńskiego5, a nie przysłałaś mi. Rady dla Niewiast Ewangelicznych6 można dać Szymanowskiej7.
Można zrobić taki porządek ze spowiedziami, ale nic więcej nad to robić nie mogę, co robię, jak słuchać spowiedzi 4 lub 5 godzin, a potem prawie cały czas obracam na czytanie i odpisywanie na listy to i tak niektóre ćwiczenia muszę skrócić.
Boże błogosław



1 Na oryginale adresatka napisała rok: 1902.
Tekst napisany jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 6,4 x 10,4 cm.
2 Chodzi o publikację o. Honorata: Wiadomość o nowych zgromadze­niach zakonnych powstałych w tym wieku w różnych krajach katolickich, tłum. z franc. [o. Honorat Koźmiński], Kraków 1890. Praca ta najpierw została posłana do Rzymu w języku francuskim, a potem przetłumaczona i wydana w języku polskim dla wiadomości biskupów.
3 Tzn. Stowarzyszenie Kapłanów Mariańskich, które zostało założone przez o. Honorata w 1886 r. w Zakroczymiu. Jego ideą było promowanie głębszego życia wewnętrznego wśród kapłanów, którzy z czasem nieśliby pomoc zgro­madzeniom ukrytym. Powstały trzy ośrodki: w Płocku, Warszawie i Lublinie. Dla stowarzyszenia o. Honorat ułożył statut (Ustawa Stowarzyszenia Ma­riańskiego świeckich kapłanów, Kraków 1892), który zaaprobował bp Albin Du­najewski. Po 1892 r. i rzekomych objawieniach Feliksy Kozłowskiej część kapłanów, głównie z grupy płockiej, uległa jej wpływom, co pociągnęło za sobą zamieszanie i zrozumiałą reakcję hierarchi kościelnej. Niektórzy kapłani nieposłuszni biskupom, przyczynili się do powstania mariawityzmu. Po wydaniu dekretu przez Stolicę Apostolską 4 września 1904 r. w sprawie F. Kozłowskiej stowarzyszenie przestało oficjalnie istnieć. Przez pewien czas jego ideały podtrzymywał prywatnie ks. Jerzy Matulewicz, ks. Franciszek Toporski i inni. O. Honorat ocenił krytycznie wpływ F. Kozłowskiej na kapłanów.
4 Mowa o publikacji o. Honorata: Ustawa Stowarzyszenia Mariańskiego świeckich kapłanów, Kraków 1892.
5 Tj. ks. Antoni Brykczyński (1843-1913). W 1861 r. wstąpił do semi­narium duchownego w Kielcach, w 1866 r. przyjął święcenia kapłańskie, nas­tępnie studiował teologię w Akademii Duchownej w Warszawie, a po jej zamknięciu w Petersburgu. W latach 1868-1880 był profesorem w seminarium płockim. Od 1880 r. został proboszczem w Pałukach, a od 1887 r. w Gowo­rowie. Opracował wiele dzieł z zakresu sztuki kościelnej i archeologii; pisał także popularne broszury dla ludu.
6 Tzn. Zgromadzenie Niewiast Ewangelicznych.
7 Tj. Maria z Jełowickich Szymanowska, siostra Pelagii z Jełowickich Pop­ławskiej, w rok po śmierci męża, który zmarł 16 sierpnia 1901 r. zachorowała nerwowo. Wymagała leczenia. Przebywała początkowo w Zakładzie dra Jana Bielińskiego w Nowym Mieście, a w 1904 r. w zakładzie dla umysłowo chorych.
L i s t  159

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/328
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/328
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 328

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Tylko jeden dodatkowy zeszyt trzeba zaraz posłać do Szczep­kowskiego2 i napisać list do niego, prosząc, aby był łaskaw jak najprędzej w cenzurze załatwić, bo bez tego nie można dalej drukować tego, co jest już ocenzurowane, bo tu są dodatki zaraz do wstępu II tomu, a zeszyt I trzeba razem z dodatkami drukarzowi przez Sieradz­kiego3 dać i może razem o warunkach się umówić i o tym trzeba napisać do Sieradzkiego. Więc4 zeszyty te nie potrzebują tu wracać tylko trzeba, aby komuś były polecone w Warszawie, kto by wiedział, co z nimi ma robić.
Fidelisa5 biedna w zamieszaniu to zrobiła, sądząc, że jest wyda­lona. Zdaje mi się, że nie zasługuje na to, aby nowy nowicjat odbywała dlatego, że przełożona tak po szalonemu z nią postąpiła, wydalając nie wiadomo za co. Jolanta6 biedaczka ma rację, i trzeba ją obok napomnień popieścić. Z Ludwiką7 zmieni się pewno stosunek. Gwido­nę8 możesz sprowadzić, ale ona z tego nie będzie kontenta. Czy ją uważasz za jedyną na zastępstwo.
Boże błogosław



1 Nad tekstem adresatka napisała ołówkiem rok: 1902.
Tekst napisany dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 6,6 x 10,5 cm.
2 Tzn. Mateusz Szczepkowski, który prowadził firmę wydawniczą.
3 Tj. Jan Sieradzki, urzędnik warszawski.
4 Zdanie: "Więc ...  robić" – napisany na lewym marginesie pierwszej stronicy.
5  Tzn. Joanna Tepulska (1868-1929), w 1894 r. wstąpiła do zjednoczonych Zgromadzenia Małych Sióstr Niepokalanego Serca Maryi. Dnia 5 maja 1901 r. została przyjęta do nowicjatu i otrzymała imię Fidelisa, 17 maja 1907 r. złożyła pierwsze śluby, a 21 sierpnia 1910 r. profesję wieczystą. Zmarła 10 siepnia 1949 r. w Częstochowie.
6 Tj. s. Jolanta Bronisława Muśkiewicz.
7 Tzn. m. Ludwika Monforta Waleria Gąsiorowska.
8 Tj. s. Gwidona Pelagia Melania Kęszycka.



L i s t  160

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/329
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/329
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 329

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Do tych urągań i ja jeszcze dodam Ci swoje. Widzę, że siostry nie kontente z tego, że sobie nadajesz za wiele powagi w rządzeniu nimi, i że im narzucasz adoracje i modlitwy za mnie. Bardzo Cię proszę, abyś im tego nie wymawiała i nie narażała się przez takie rzeczy. Nie rozumiem, co piszesz o premjówce, ale Sieradzkiemu2 można bezpiecznie tę rzecz powierzyć. Ja myślę, że Moriconi3 chce tylko tego rękopisu, co sama tłumaczyła z VI tomu, który jest u mnie a jeżeli potrzebuje koniecznie I tomu, to chyba z biblioteki dam. Myślę, że Bracia4 mają wykończone Oficjum. Trzeba się ich spytać i jeżeli potrzebują, to bądź łaskawa wykończyć. Czy to potrzebne te portrety tak drogie, a tym bardziej te przyrządy do gimnastyki, której ja stary, odbywać nie będę, jak te wydatki na podróże z doktorem. Naśladujesz w tym trochę M. Elżbietę5, która była wielką panią w wydatkach.
Do spowiedzi możesz pójść dziś, tj. w środę. Nie pamiętam, komu Matka ofiarowała "O nabożeństwie wynagradzającym"6, bo już odebrane z cenzury. Zdaje mi się, że chciała obrócić dochód z tego na wydawnictwo Św. Franciszka7. Pyta Szczepkowski8, komu ma to wręczyć. Przyszedł także V tom Rodrygueza9 z cenzury duchownej, trzeba go posłać przy okazji do cenzury świeckiej. Zdaje mi się, że to służki wydawać go będą i zapewne u Laskauera10. Prosi także o pozwolenie Niemira11, aby z 3go tomu "Drogi uświątobliwienia"12 przedrukować "Ćwiczenia rekolekcyjne"13 i ile ma egzemplarzy przysłać za to. Myślę, że trzeba mu pozwolić. Zwykle po 50 egzemplarzy dawał innych przedruków. Jeżeli tak myślisz, to odpisz mu, że masz zlecone wydawnictwo, i że się zgadzasz na to.
Boże błogosław

Dziwią14 mnie doktora rady, które bez badania mnie na piśmie mi wręczył, a które wprost przeciwne były temu, co dawniej radził i temu, co ustnie teraz powiedział tak, że nie wiem, czego się mam trzymać.
Słusznie15, że Fidelisę16 nie wysyłasz do Częstochowy. Jeżeli jest jaka okazja dziś, to może zabiorę rękopis Rodrigueza do Szczep­kowskiego.
Obrazek17 dla tej Anieli18 z Woli załączam. Nie tej19 nauki na Boże Narodzenie żądałem, ale drugiej, która była wpisana w książkę przez Jolantę20.



1 Nad tekstem adresatka  napisała ołówkiem rok: 1902.
Tekst napisany w kolumnach dwustronnie na podłużnej kartce kratkowanej formatu: 14,1 x 11,6 cm.
2 Tzn. Jan Sieradzki.
3 Tj. m. Małgorzata Ludwika Moriconi/Morikoni.
4 Tzn. Zgromadzenie Braci Sług Maryi Niepokalanej.
5 Tj. m. M. Elżbieta Anna Stummer.

6 Może chodzić o publikację:  H.  K o ź m i ń s k i,  O czci wynagra­dzającej, Warszawa 1902.
7 Chodzi o dzieło o. Honorata: Święty Franciszek Seraficki.
8 Tj. Mateusz Szczepkowski.
9 Mowa o publikacji:  A.  R o d r i g u e z,  O postępowaniu w doskonałości i cnotach chrześcijańskich, z hiszp. przeł. Kazimierz Riedl, t. 5, Kraków 1895.
10 Tzn. Piotr Laskauer, który prowadził firmę wydawniczą.
11 Chodzi o firmę drukarską działającą wówczas w Warszawie pod nazwą: St. Niemiry Synowie (Józef i Wacław).
12 Mowa o dziele:  A l f o n s  L i g u o r i,  św., Droga uświątobliwienia, [tłum. o. Honorat Koźmiński], wyd. 5 poprawione, t. 3, Warszawa 1901.
13 Chodzi o publikację:  I g n a c y  L o y o l a  św., Ćwiczenia duchowne czyli rekolekcje przez o. Jana Piotra Pinamonti. Z podwójnym podziałem rekolekcji. Przejrzał i do użytku osób wszelkiego stanu dostosował o. Honorat, kap., Warszawa 19062..
14 Akapit: "Dziwią ... trzymać" – napisał o. Honorat na lewym marginesie czwartej stronicy.
15 Zdanie: "Słusznie ...Szczepkowskiego – napisane na lewym marginesie trzeciej stronicy.
16 Tzn. Fidelisa Joanna Tepulska.
17 Akapit: "Obrazek ... załączam" – napisany na lewym marginesie drugiej stronicy.
18 Może chodzić o Barbarę Mikucką (ur. 30 października 1978 r.), 12 czerwca 1895 r. wstąpiła do zjednoczonych Zgromadzenia Małych Sióstr Niepokalanego Serca Maryi. Dnia 10 marca 1897 r. została przyjęta do nowicjatu i otrzymała imię Aniela, 31 lipca 1900 r. złożyła pierwsze śluby, a 28 października 1904 profesję wieczystą. W 1919 r. wystąpiła i wstąpiła do kapucynek w Przasnuszu (s. Izabela).
19 Zdanie: "Nie tej ... Jolantę" – napisane na marginesie pierwszej stronicy.
20 Tj. s. Jolanta Bronisława Muśkiewicz.









L i s t  161

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/330
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/330
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 330

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Widzę, moje dziecko, że tak zniechęciłaś do siebie wszystkie swoim obejściem imponującym, że boję się, abyś czasem nie traktowała na teraz o wydawnictwie z żadną, bo wszystko będzie na próżno. Tak się przyzwyczaiłaś traktować z góry swoje, że i z drugimi nie umiesz inaczej postępować, a to się nikomu nie podoba. A zapewniałaś mnie, że tylko się radzisz wszystkich i ustępujesz, a tymczasem pokazuje się inaczej. Tylko nie płacz, ale się popraw i bądź pokorniejsza.
Boże błogosław



1 Nad tekstem adresatka napisała ołówkiem rok: 1902
Tekst napisany jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 6,6 x 10,5 cm.











L i s t  162

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/333
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/333
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 333

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Bardzo Cię proszę, abyś się zastosowała do tych przepisów, jakie podaje p. Popławska2, i żebyś tyle nie mówiła i nie męczyła się tak bardzo. Stanowczo tego żądam. Bóg dopełni to, co nie zdołasz.
Erlich3, tak się podpisała i zdaje się że była tutaj, jest to żartobliwe nazwanie, Żydówka nawrócona i zdaje się, że do Was należy. Nawet dziwiłem się, że taką przyjęłyście, bardzo się unosiła przede mną któraś siostra, a może to nie od Was, tylko od pocieszycielek4.
Boże błogosław

Jakże mam pokierować Szmijeską5 kiedy jej nie zapisałaś6.



1 Nad tekstem adresatka napisała ołówkiem rok: 1902.
Tekst napisany dwustronnie na kartce liniowanej formatu: 6,7 x 10,5 cm.
2 Tj. Pelagia z Jełowickich Popławska.
3 Tzn. Józefa Erlich, prawdopodobnie początkowo należała do jednego ze zgromadzeń, 25 marca 1904 r. została przyjęta do nowicjatu Zgromadzenia Sióstr Wynagrodzicielek Najświętszego Oblicza i otrzymała imię Maria. Dnia 8 kwietnia 1907 r. lub 1909 r. złożyła pierwsze śluby, 26 kwietnia 1914 r. wystąpiła.
4 Tzn. Zgromadzenie Sióstr Pocieszycielek Najświętszego Serca Jezu­sowego.
5 Brak bliższych danych.

6 W AGMSCz (rps sygn. I 3 a 1/333) do tego listu dołączono oryginał listu Pelagii z Jełowickich Popławskiej do o. Honorata (tekst napisany dwustronnie na kratkowanej kartce formatu: 13,2 x 21 cm.)



L i s t  163

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/483
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/483
    mps AWP II A XIV cz. 3 nr 483

[Nowe Miasto n. Pilicą, koniec 1902 r.]1

+
Nie mówiłem tego Longinie2, bo przecież ona nie należy do fabrycznych, a przy tym jest związana z tymi, które tam wspólnie mieszkają i także pragną służyć Bogu, więc zdawało mi się, że najstosowniej, aby to objęły służki i miałyby zaraz nowicjat litewski, którego potrzeba oddawna się okazywała. Szkoda, że jej inaczej tłumaczą, ale gdyby rzeczywiście sama nie chciała, to niech robi, jak chce.
Jeżeli ta Saturnina3 i Józefa4 potrzebują koniecznie [spowiedzi], to mogę wyjść do nich po południu, jeżeli dziś wyjeżdżają. Ponieważ Klara z Kęt5 odmówiła, więc pisałem do Gertrudy6 o te dwie, tymczasem pisze mi, że jedną z nich chce zostawić w Łodzi na miejscu Hoyer7, to by było ważniejsze miejsce, więc chyba tę jedną wezwę dzisiaj do przyjęcia.
Boże błogosław

Przecież8 te, co są w Rydze, marylki, nie znają litewskiego języka, a dają sobie radę.



1 Z treści wynika, że list został napisany przed odejściem pod koniec 1902 r. od Mniszek Klarysek Kapucynek s. Klary Pauliny Sejde (vel Zajde).
Tekst napisany dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 6,6 x 10,5 cm.
2 Tj. Longina Helena Koleśnicka, sługa chorych, marylka.
3 Brak bliższych danych.
4 Tj. Józefa Helena Pawelska (1867-1933), 2 lutego 1898 r. wstąpiła do Zgromadzenia Małych Sióstr Niepokalanego Serca Maryi. Dnia 19 listopada 1898 r. została przyjęta do nowicjatu i otrzymała imię Józefa, 8 lipca 1902 r. złożyła pierwsze śluby, a 27 lutego 1908 r. profesję wieczystą. Zmarła 6 listopada 1933 r. w Częstochowie.
5 Tj. Klara Paulina Sejde vel Zajde.
6 Tj. m. Gertruda Zofia z Lipskich Krzymowska, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Pocieszycielek Najświetszego Serca Jezusowego.
7 Tzn. Małgorzata Hojzer/Hoyer; brak bliższych danych.
8 Akapit: "Przecież te.... radę" – napisany na lewym marginesie drugiej stronicy.



L i s t  164

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/628
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/628
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 628

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Trzeba spytać Ludwiki2, czy ma do posłania siostry, a jak nie ma, to niech przyjmują te, które się nastręczą.
Upoważnienie dla księży daję. Możesz jechać dla ukończenia tego kupna i na swoje imię kupić. Możecie ogarnąć prasowaczki czy pralnie, boć to nieraz takie trudności z fabrykami będą.
Boże błogosław
Te rozdziały zbywające można przenieść i do III-ego tomu, a poprzestać na tej liczbie stronic, jak w I tomie.



1 Z treści wynika, że list był pisany w okresie przygotowywania tomu 2 publikacji: Święty Franciszek Seraficki, czyli w 1902 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 11,2 x 9 cm.
2 Tj. m. Ludwika Waleria Gąsiorowska, przełożona generalna Zgroma­dzenia Córek Maryi Niepokalanej (niepokalanek).



L i s t  165

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/747
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/747
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 747

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Należało wzbudzić w sobie żal doskonały i zmówić confiteor, i śluby odnowić. Od czegóż sakramentalia. Trzeba opuszczać te słowa: i matki generalnej. Napisz sama o tym do Klary2. Trzeba żeby Matka Boża osobną kasę miała3. Ale niech się porozumie i z Laurentą4.
Czy biskupom Kossowskiemu5 i Ruszkiewiczowi6 posłałyście kolędę? Choć z Warszawy lub z Włocławka.
Boże błogosław


1 Z treści wynika, że list pisany w 1902 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce kratkowanej formatu: 7 x 11,2 cm.
2 Tj. m. Honorata Klara Rodziewicz, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Westiarek Jezusa.
3 Tzn., aby był oddzielny fundusz na publikację Czem jest Maryja.
4 Tzn. m. Laurenta Balbina Pągowska (1833-1918), w 1863 r. wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr św. Feliksa z Cantalice i otrzymała imię Maria Laurenta. W 1864 r. złożyła profesję tercjarską. Po pewnym czasie przeszła do sióstr klauzurowych w Łowiczu, ale tam nie utrzymała się. W latach siedemdziesiątych XIX wieku współpracowała z hr. Klementyną Łubieńską w Zakładzie Paralityków przy ul. Nowowiejskiej w Warszawie. Jako długoletnia przeło­żona tego zakładu przygotowywała go do przekazania siostrom felicjankom. Po jej śmierci w 1918 r. felicjanki objęły zakład, w którym pracują do dziś.
5 Tj. bp Henryk Piotr Kossowski (1828-1903), w 1857 r. przyjął święce­nia kapłańskie w Petersburgu. Od 1884 r. był sufraganem płockim. W latach 1885-1889 wikariusz generalny oraz kapitulny diecezji płockiej. Od 30 grud­nia 1889 r. sufragan kujawsko-kaliski, ponownie wikariusz kapitulny die­cezji płockiej (1896-1901) oraz diecezji kujawkso-kaliskiej (1902).
6 Tj. bp Kazimierz Ruszkiewicz.



L i s t  166

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/748
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/748
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 748

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Czy ja prosiłem Cię, abyś posłała do p. Sieradzkiego2 i prosiła go, aby poszedł do Niemiry3 i odebrał rubrycele, jeżeli nie może w ter­minach drukować i oddał Laskauerowi4 z tym warunkiem żeby w ciągu tygodnia ją wydrukował i żeby dwa razy korektę przysyłali. Jeżeli nie pisałem o tym, to zrób to dziś.
Ale z opłatkami to nie taka łatwa sprawa bo to jest tego z 50. Trzeba naprzód prosić Andrzeja5 przez Jakuba6, aby dał kopę, albo 50 paczek, a ja muszę tyleż powinszowań napisać, a Ty musisz kazać koperty pokleić i kazać komu zaadresować stosownie. Posyłam listę osób choć pewno dużo zapomniałem, bo pamiętam, że 50 bywało. Elżbieta7 tego zawsze pilnowała i spisywała. Nie może być, żeby tylko dwie były kolędy. Musi być ze 20 trzeba dobrze poszukać, bo naumyślnie wzięła ode mnie Elżbieta żeby mi nie rozebrali. Proszę przepisać tę listę i przysłać, bo nie będę pamiętał wszystkich, a może dopiszesz niektóre zapomniane.
Boże błogosław

Wizytki8, sakramentki9, Piękna10, Wilcza11, Leonia12, Klara wes­tiarka13, Felicja Piotrowska14, Gertruda15, Paula sercanka16, Paula ma­rylka17, Małgorzata Moriconi18, Małgorzata Szewczyk19, Brunona Ame­ryka20, Kajetana Ameryka21, Marianna z Kęt22, Magdalena Szczep­kowska23, Linde24, Klara Dembowka w Częstochowie25. Tutejsze. Róży26, Franciszce27, Klarze wspomożycielce28, Ludwice29, Grzybows­kiemu30 vel Pawłowi31, Ludwik Górski32, Maria Górska33, Kleniewscy34, Brzezińska35, Koźmiński36, Kahlowie37, Michałowi do Łodzi38, Felicji w Płocku39, Janowi (ks. Przyjemskiemu)40, Z. Petrykowskiemu41, ks. Toporskiemu42, Agnieszce w Łowiczu43, Dobrowolskiej44, Marii z Pragi45 i Józefie w Żytomierzu46.



 1 Z treści wynika, że list był pisany przed zerwaniem mariawitów z Kościołem, czyli w 1902 roku.
Tekst napisany w kolumnach dwustronnie na liniowanej podłużnej kartce formatu: 13,2 x 10,6 cm.
 2 Tzn. Jan Sieradzki.
 3 Tj. Stanisław Niemira, drukarz.
 4 Tzn. Piotr Laskauer. W 1895 r. założył on razem z Władysławem Babickim drukarnię w Warszawie. W połowie 1902 r. został właścicielem. Przed 1937 r. firma uległa likwidacji
 5 Tzn. brat Idzi Andrzej Stępień.
 6 Brak danych.
 7 Tj. m. M. Elżbieta Anna Stummer.
 8 Tzn. Zakon Matki Bożej Nawiedzenia (wizytki).
 9 Tzn. Mniszki Benedyktynki od Nieustajacej Adoracji Najświętszego Sakramentu (benedyktynki sakramentki)
10 Mowa o Zgromadzeniu Sióstr Posłanniczek Najświętszego Serca Jezusowego, które miało swój dom w Warszawie przy ul. Pięknej 24.
11 Chodzi o Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Cierpiących, które miało swój dom w Warszawie przy ul. Wilczej.
12 Tj. m. Honorata Eleonora Ludwika Motylowska, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Sług Jezusa.
13 Tzn. m. Honorata Klara Rodziewicz, przełożona generalna Zgroma­dzenia Sióstr Westiarek Jezusa.
14 Tj. Felicja Piotrowska..
15 Tzn. m. Gertruda Zofia z Lipskich Krzymowska, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Pocieszycielek Naświętszego Serca Jezusowego.
16 Tj. m. Paula Paulina Anna Malecka, przełożona generalna Zgromadzenia Córek Najczystszego Serca Najświętszej Maryi Panny.
17 Tzn. m. Paula Aniela Pągowska, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Najświętszego Imienia Jezus.
18 Tj. m. Małgorzata Ludwika Mariconi (Marikoni),  przełożona generalna
Zgromadzenia Służebnic Matki Dobrego Pasterza.
19 Tzn. m. Małgorzata Łucja Szewczyk, przełożona generalna Zgroma­dzenia Córek Matki Bożej Bolesnej (serafitek).
20 Tj. M. Brunona Helena Pydynkowska, prowincjalna sióstr felicjanek w Ameryce.
21 Tzn. M. Kajetana Aleksandra Jankiewicz, członkini Zgromadzenia Sióstr św. Feliksa z Cantalice. Była organizatorką szkolnictwa polskiego i przełożoną prowincjalną w Detroit, Mich.
22 Tj. m. Marianna Walentyna Łempicka z Kęt, przełożona generalna Mniszek Kapucynek w Kętach.
23 Tzn. m. Magdalena Zofia Szczepkowska, przełożona generalna Zgro­madzenia Sióstr Wynagrodzicielek Najświętszego Oblicza.
24 Tj. Helena Linde (zm. przed 1904 r.) była członkinią służek. Zauważyła, że jadący na targi do miasta wieśniacy rozpijają się i bywają wyzyskiwani. Powzięła inicjatywę założenia w mieście hospicjum dla wieśniaków, gdzie za niskim wynagrodzeniem mogliby zatrzymać się i zakupić żywność. Przy okazji miano im podawać prasę katolicką i lekturę religijną. Zamiar swój zrealizowała 8 września 1889 r. w Zakroczymiu, gdy przyłączyły się do niej inne dwie osoby. W miarę przybywania kandydatek otwarto w Warszawie drugie hospicjum. Zgromadzenie otrzymało od o. Honorata konstytucje oparte o Regułę św. Franciszka dla III Zakonu oraz szczegółowe instrukcje dotyczące pracy. Pod koniec XIX wieku liczyło 9 członkiń (3 żyjące wspólnie i 6 zjednoczonych), pracujących w dwu hospicjach i oddających usługi ponad 1000 wieśniakom rocznie. Nie rozwinęło się jednak, miało bowiem cel zbliżony do celu martanek (które w 1882 r. przyłączyły się do służek), utrzymującymi gospody chrześ­cijańskie. Decyzją komisarzy biskupich w 1908 r. zostały wcielone do Zgromadzenia macierzystego, tzn. do sióstr służek.
25 Tzn. Klara Janina Dembowska (1873-1945), od 1896 r. prowincjalna Zgromadzenia Sióstr Służek w Częstochowie.
26 Tzn. adresata – m. Róża Aniela Godecka.
27 Tj. m. Franciszka Zmysłowska, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Służek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej.
28 Tzn. m. Klara Maria Brochocka, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Wspomożycielek Dusz Czyśćcowych.
29 Tj. m. Ludwika Waleria Gąsiorowska, przełożona generalna Zgro­madzenia Córek Maryi Niepokalanej.
30 Tzn. Michał Grzybowski.
31 Tj. brat Leonard Paweł Litwiński, sługa Maryi Niepokalanej.
32 Tzn. Ludwik Górski, ziemianin.
33 Tj. Maria z Łubieńskich Górska.
34 Tzn. Jan Kleniewski (1845-1918) i jego żona Maria z Jarocińskich (1863-1947), ziemianie na Lubelszczyźnie (z Kluczkowic). Jan w 1899 r. brał udział krótko w pracach Lubelskiego Stowarzyszenia Rolniczego, którego został prezesem. W 1906 r. wszedł do Rady Nadzorczej Polskiej Macierzy Szkolnej. W jego majątku były prowadzone przez siostry służki tajne szkółki elementarne i zawodowe. Maria zaś stworzyła pierwszą, nowocześnie pojętą kobiecą organizację społeczno-zawodową ziemianek w Polsce.
Może także chodzić o Władysława Kleniewskiego (1845-1918) i jego żonę Marię z Grzybowskich (1857-1935) z Opola Lubelskiego.
35 Tj. Teresa Brzezińska, tercjarka.
36 Chodzi o brata o. Honorata, Aleksandra Koźmińskiego (1828-1909). Aleksander zmarł w zakładzie dla paralityków pw. św. Ładysława przy ul. Belwederskiej w Warszawie.
37 Może chodzić o Stanisława Kahla, bratanka matki o. Honorata czy Natalię z Żelazowskich Kahl (zm. 1935), matkę ks. Czesława Kahla czy też innych z rodziny.
38 Tj. brat Prokop Michał Kapuściński, członek Zgromadzenia Synów Matki Bożej Bolesnej (dolorystów).
39 Tzn. Feliksa (według aktu urodzenia, a nie Felicja) Magdalena Koz­łowska, inicjatorka mariawitów; przed zerwaniem z Kościołem.
40 Tj. Kazimierz Przyjemski (1868-1920), późniejszy mariawita.
41 Tzn. ks. Wincenty Szymon Petrykowski, kapłan płocki.
42 Tj. ks. Franciszek Toporski, kapłan warszawski.
43 Nie można ustalić o kim mowa.
44 Dobrowolska zajmowała się służącymi w Wilnie. Brak bliższych danych.
45 Tj. Maria Cyklar (Cyklarz), która podpisywała się: Maria z Pragi.
46 Może chodzić o Józefę Styczyńską (1877-1942), 10 lutego 1899 r. została przyjęta do nowicjatu Zgromadzenia Sióstr Sług Jezusa. Dnia 27 kwiet­nia 1904 r. złożyła pierwsze śluby, a 8 grudnia 1910 r. wieczyste. Zmarła w Warszawie.



L i s t  167

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/749
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/749
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 749

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Zapomniałem napisać, że Klara z Kęt2 ma ochotę poświęcić się na usługę dla chorych, a dziś wyjeżdża. Może byście ją zachęcili, aby dla tych nerwowych się poświęciła. Ma ona wielki dar i do rządzenia, i do kierowania duszami, który nawet Maria z Pragi3 podziwiała. Byłaby jedyną do tego, ale to trzeba by tak zrobić, jakby od siebie a nie ode mnie.
Druga rzecz, żebyś napisała do M. Magdaleny4, że przed paru miesiącami odebrałem list z Rzymu zawiadomienie, że mi książki potrzebne do żywotu św. Franciszka5 przysyłają, a tymczasem nie odebrałem. Podobno to tym się zajmowała M. Anna6, i nie wiem dlaczego na ręce o. Łukasza7 miała je do Gebethnera8 posłać. Jakże można taką niedorzeczność zrobić, żeby na ręce Łukasza posyłać książki, które ja zamówiłem i na które czekam tak dawno. Może by ta co pojedzie dziś do Warszawy dowiedziała się u Gebethnera, czy były te książki i czy je odesłała, a swoją drogą napisać do M. Magdaleny, aby się upomniały o te książki i odesłały je mnie.
Boże błogosław


1 Z treści wynika, że list pisany w 1902 roku.
Tekst napisany w kolumnach dwustronnie na kartce liniowanej formatu: 13,2 x 10,4 cm.
2 Tj. Klara Paulina Sejde vel Zajde.
3 Tzn. Maria Cyklar (Cyklarz), która podpisywała się: Maria z Pragi.
4Tj. m. M. Magdalena Aniela Borowska, przełożona generalna Zgroma­dzenia Sióstr św. Feliksa z Cantalice.
5 Chodzi o publikacje: Święty Franciszek Seraficki.
6 Tj. m. Maria Anna Jadwiga Bielska (1821-1907) pochodziła z Lublina, córka duchowna o. Prokopa Leszczyńskiego. Do Zgromadzenia Sióstr św. Feliksa z Cantalice wstąpiła w Warszawie w 1859 r. już jako osoba wykształ­cona i z dużym doświadczeniem życiowym, toteż od początku życia zakonnego powierzano jej odpowiedzialne obowiązki. Była radną generalną, wizytatorką ochron, a przed samą kasatą w 1864 r. pełniła urząd przełożonej domu macierzystego przy ul. Danielewiczowskiej w Warszawie. Rozproszenie spędziła u rodziny w Lubelskiem.
Po zatwierdzeniu Zgromadzenia w Galicji przez rząd austriacki została wysłana w grudniu 1865 r. do Krakowa przez m. M. Angelę Zofię Truszkowską, działającą w porozumieniu z o. Honoratem, aby tam zorganizować na nowo życie zakonne. W czasie pobytu Matki Założycielki w Łowiczu zarządzała w Galicji siostrami przybywającymi z rozproszenia i przyjmowała nowe. W latach 1866-1869 zajmowała się budową klasztoru na Smoleńsku w Kra­kowie. W 1868 r. została wybrana na matkę konwentu, a po ustąpieniu w 1869 r. z urzędu przełożonej generalnej m. M. Angeli – dla dopełnienia jej trzyletniej kadencji – została wybrana na ten urząd.
W dalszych latach życia zakonnego była radną generalną, kilkakrotnie przełożoną domu macierzystego i filialnego oraz bibliotekarką. Zajmowała się także publikacją książek o. Prokopa Jana Tomasza Leszczyńskiego. W 1874 r. towarzyszyła przełożonej generalnej m. M. Magdalenie Anieli Borowskiej, przełożonej generalnej w podróży do Rzymu, podjętej w celu zatwierdzenia ustaw Zgromadzenia.
Matka Maria Anna po ciężkiej chorobie raka zmarła 10 stycznia 1907 r. w domu macierzystym w Krakowie. Została pochowana na cmentarzu Ra­kowickim w grobie Zgromadzenia.
7 Tzn. o. Łukasz (Leopold Zaczyński, 1840-1918), w 1857 r. wstąpił do kapucynów w Lubartowie. W 1865 r. przyjął święcenia kapłańskie w Zakro­czymiu. Pełnił obowiązki kaznodziei. W 1895 r. został przełożonym klasztoru w Łomży i był nim do skasowania w 1903 r. klasztoru; potem został rektorem kościoła pokapucyńskiego.
8 Tj. Jan Robert Gebethner (1860-1910), drukarz; prowadził po śmierci swego ojca Gustawa Adolfa (1901) jedną z największych firm wydawniczo-księgarskich w Polsce w XIX i XX wieku.



L i s t  168

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/750
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/750
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 750

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Posyłam tymczasem te kartki, które do naszych różnych pań są przeznaczone na kartce załączonej wypisanych. Drugie tyle przyślę potem i tamte będą numerowane, bo dla każdego inne. Już pisałem do Klary2 o tym, i prosiłem, aby się rozmówiła z Tobą o tym i nie wyjeż­dżała póki się w tym nie ustali.
Boże błogosław



1 Z treści wynika, że list pisany w 1902 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 6,7 x 10,5 cm.
2 Tj. Klara Paulina Sejde vel Zajde.



L i s t  169

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/753
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/753
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 753

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Żeby to można dzisiaj jeszcze list do Kęt2 posłać. Mogą nasi bracia odnosić, którzy chodzą co dzień na pocztę tylko, aby przylepić marki. Ten drugi [list], jeżeli nie ma dogodnej okazji, można pocztą posłać, ale lepiej by było ominąć pocztę, tutejszą przynajmniej.

Boże błogosław



1 Data ustalona na podstawie historii zgromadzeń.
Tekst napisany jednostronnie na kartce kratkowanej formatu: 7 x 11 cm.
2 Tzn. do Mniszek Klarysek Kapucynek w Kętach.















L i s t  170

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/763
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/763
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 763

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Nie odpisałaś mi, jakie były te Msze, które odprawiłem, czy mam je ze swoich wymazać, czy z klasztornych. Magdalena2 prosi o 200 egzemplarzy dla nich, zrób z tym jak uważasz, bo to do Ciebie należy. W takim razie Janiny3 projekty zgadzają się z tym, o czym Pop­ławska4 pisze, to może tam się zaczepi. Pewno tam jest jaka pomoc.
Boże błogosław

Dlaczego to korekty nie przysyłacie "Czci wynagradzającej"5, dużo błędów.



1 Z treści wynika, że list był pisany w okresie korekty publikacji: O czci wynagradzającej, Warszawa 1902.
Tekst napisany jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 7,3 x 13 cm.
2 Tzn. m. M. Magdalena Aniela Borowska, przełożona generalna Zgro­madzenia Sióstr św. Feliksa z Cantalice.
3 Tzn. Natalia Brejnakowska (1876-1943), 6 kwietnia 1894 r. została przyjęta do nowicjatu Zgromadzenia Małych Sióstr Niepokalanego Serca Maryi i otrzymała imię Janina. Dnia 22 lipca 1896 r. złożyła pierwsze śluby, a 23 stycznia 1902 r. profesję wieczystą. Zmarła 31 grudnia 1943 r. w Nowym Mieście n. Pilicą.
4 Tj. Pelagia z Jełowickich Popławska.
5 Mowa o publikacji:  H.  K o ź m i ń s k i,  O czci wynagradzającej, Warszawa 1902.


L i s t  171

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/770
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/770
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 770

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Weronika2 może zacząć nowicjat. Która z posłuszeństwa wyjeż­dża dla kuracji, tej się nie przedłuża nowicjatu.
Kartki pocztowe nic niestosownego nie zawierają. Mam tyle ich ze św. Franciszkiem i ze św. Klarą, i miejscami świętymi, na pienią­dzach Matkę Boską dawnej wybijano.
Nie wiem, czy serafitki3 mają prowincjałki, zobacz w ustawie. Zdaje się, że Łucja4 byłaby stosowna na socjuszkę. Do ukrytego tam wrócić nie mogą, ale tutaj chciały założyć. Wanda5 może iść do wspo­możycielek.
Przesadzają z Bernardą6. Posłała ją dlatego, że ta kobieta miała darmo to zrobić, ale gdy nie chce, to Bernarda nie odmówi i zdaje mi się, że nie wypada tę zmianę robić, trzeba tylko często przypominać Bernardzie o miłości.
Boże błogosław



1 Z treści wynika, że list został napisany przed wstąpieniem Wandy Jabłonowskiej, do Zgromadzenia Sióstr Wspomożycielek Dusz Czyśćcowych, czyli w 1902 roku.
Tekst napisany dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 6,8 x 9,3 cm.
2 Nie wiadomo o kogo chodzi.
3 Tzn. Zgromadzenie Córek Matki Boskiej Bolesnej.

4 Tj. m. Małgorzata Łucja Szewczyk, przełożona generalna Zgromadzenia Córek Matki Bożej Bolesnej (serafitek).
5 Tzn. Wanda Jabłonowska.
6 Tj. Bernarda Katarzyna Eleonora Gocławska.



L i s t  172

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/982
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/982
    mps AWP II A XIV cz. 5 nr 982

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1902 r.]1

+
Proszę ten list zaadresować do Klary2 w Kętach, jako rekomen­dowany, ale marki to mogą bracia3 przylepić.
Boże błogosław

Róży4



1 Z treści wynika, że list był pisany w okresie, kiedy Klara Paulina Sejde vel Zajde była członkinią Mniszek Klarysek Kapucynek w Kętach, czyli w 1902 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce formatu: 8,9 x 11,1 cm.
2 Tj. Klara Paulina Sejde vel Zajde.
3 Tzn. członkowie Zgromadzenia Braci Sług Maryi Niepokalanej.
4 Adresatka napisana na odwrocie.




L i s t  173

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/703
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/703
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 703

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed 1903 r.]1

+
Bardzo proszę, aby takie miejsca niejasne lub powtarzanie przy­syłać mi, właśnie o to głównie chciałem prosić, jeszcze więcej, jak o styl.
Boże błogosław

Ks. Gołębiowski2 zawsze najrozsądniejszy z nich wszystkich, a była sesja u Ciebie z Klarą3, zdaje się.




1 Z treści wynika, że list został napisany przed suspensą mariawitów, czyli przed 1903 r.
Tekst napisany jednostronnie na podłużnej kartce formatu: 10,2 x 7,7 cm.
2 Tj. ks. Leon Gołębiowski (1867-1933) w 1891 r. wyświęcony na kapłana, wkrótce został profesorem i ojcem duchownym Seminarium Duchownego w Płocku, od 1899 r. był administratorem parafii Sikorz. W ostatnich latach XIX wieku zaczął sympatyzować z Feliksą Magdaleną Kozłowską (z. Marią Franciszką) Kozłowską (1862-1921), inicjatorką mariawityzmu, jawnie brał udział w ruchu mariawickim. W 1910 r. przyjął sakrę biskupią od starokatolków.
3 Tzn. m. Klara Maria Brochocka.





L i s t  174

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/290
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/290
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 290

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed 1 stycznia 1903 r.]1

+
Bardzo Ci wdzięczny jestem za takie szczere zajęcie się moją prośbą. Będziesz miała większą połowę zasługi z tej naszej pracy, je­żeli to wszystko do skutku doprowadzisz. Myślę, że nie ma potrze­by nawet czekać na Popławską2, tylko zająć się nauką języka. Może potrzebna gramatyka, to bym z biblioteki przysłał. Może by Prosiński3 mógł dopomóc w nauce, jeżeliby która potrzebowała.
Ale słowników to u nas niewiele. Może by można u antykwa­riusza tanio dostać.
Co do przygotowania do jubileuszu, to gdybyście takie miło­sierdzie okazać mi chciały, to byłbym bardzo wdzięczny. To napisz do wszystkich, aby mi do Nowego Roku dały urlop. W Nowy Rok odprawiłbym jubileusz, jeśli Pan Bóg doczekać pozwoli.
Boże błogosław



1 Data ustalona na podstawie treści, gdzie jest mowa o zbliżającym się złotym jubileuszu kapłaństwa o. Honorata, czyli przed 1 stycznia 1903 roku. Na oryginale adresatka napisała rok 1902.
Tekst napisany w kolumnach dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 13,1 x 10,4 cm.
2 Tj. Pelagia z Jełowickich Popławska.
3 Tzn. Władysław Jan Józef Prosiński.

L i s t  175

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz II 4 B 1/1440
Odpis: mps AGMSCz II 4 B 1/1440
    mps AWP II A XIV cz. 8 nr 1440

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed 1 stycznia 1903 r.]1

+
Proszę o przepisanie wyraźnie tego na ...2 wszystko na jednej stro­nie, tak żeby to mogło być wywieszone w refektarzu.
Ceremonia odbycia jubileuszu kapłańskiego br. Honorata.
1. We Wtorek o godz. 9 celebrans z asystentami ubiera się w zak­rystii w ubiory mszalne, a oficjant w komże i stułę, ministranci do krzyża, do świec, do wiadra z wodą święconą, kropidła i do służenia do Mszy również komże przyodziewają.
2. Zacznie się procesja od śpiewu psalmu Laetatus sum i przejdzie z zakrystii przez chór, korytarz i furtę. Naprzód pójdą niosący krzyż i świece, za nimi niosący wodę święconą, ministranci, bracia, za nimi asystenci, w końcu celebrans z oficjantem.
3. Gdy przyjdzie procesja do wielkich drzwi kościoła, zacznie się antyfona Jubilate Deo jak w rytuale a po niej Benedictus.
4. Przy wejściu do kościoła podadzą celebransowi kropidło z wodą święconą, którą idąc przez kościół, kropić będzie po obydwóch stronach lud zebrany.
5. Gdy się skończy cały psalm Benedictus przed ołtarzem i po wtórzy się antyfona, wtedy oficjant przemówi słów parę do ludu, co celebrans wysłucha klęczący.
6. Poczem zapyta oficjant celebransa, czego żąda, a po odpowiedzi wezwie do modlitwy i celebrans zaintonuje Veni Creator, po którym śpiewają się, a oficjant zmówi 3 oracje z rytuału.
7. Następnie wezwie oficjant celebransa do odnowienia profesji3 z N. rytuału. Oficjant odpowie: Et ego ex parte.
8. Ceremonia kładzenia wieńca i dawania kija jubilackiego ...4 z N. Rytuału5 zaraz przeto po profesji zaśpiewa Of. Jubliate i znowu oracje z Rytuału.
9. Następuje wystawienie Najświętszego Sakramentu po oka­dzeniu. Celebrans w milczeniu błogosławi, a po powtórnym kadzeniu stawia się Najświętszy Sakrament na tabernakulum bez śpiewu o Salutaris.
10. Msza6 ... i może być śpiewane.
11. Po Mszy św. 7 ... wszystkie śpiewają. Oracja, którą oficjant odśpiewa poczem pobłogosławi celebransa.
12. Celebrans zmówi hymn Te Deum, który ze zwykłym błogo­sławieństwem się skończy i Najświętszy Sakrament się schowa.
12. Po schowaniu jeszcze celebrans odśpiewa V Benedic. i Or.8, potem wszedłszy na stopnie ołtarza obrócony do ludu, daje ogólne błogosławieństwo wszystkim według rytuału ks. Piksy9.
13. W końcu zdejmie ornat i manipularz, daje błogosławieństwo osobiste naprzód braciom potem ludowi.



1 Z treści wynika, że list był pisany przed złotym jubileuszem kapłaństwa o. Honorata, czyli przed 1 stycznia 1903 roku.
Tekst napisany dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 13,2 x 21 cm.
2 Słowo nieczytelne.
3 Dwa wyrazy nieczytelne.
4 Trzy słowa nieczytelne.
5 Dwa wyrazy nieczytelne.
6 Dwa lub trzy słowa nieczytelne.
7 Wyraz nieczytelny.
8 Słowo nieczytelne.
9 Tj. ks. Wincenty Piksa (Pixa, 1836-1927), w 1863 r. został wyświęcony na kapłana w Krakowie. Pomagał o. Honoratowi w przekładzie konstytucji zgromadzeń.
Tutaj mowa o publikacji ks. Wincentego  P i k s y:  Directorii dioecesani off[icii] div[ini] comes perpetuus tam quam Reblicellae supplementum 1. Cracoviae 1877.
L i s t  176

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/480
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/480
    mps AWP II A XIV cz. 3 nr 480

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed lutym 1903 r.]1

+
Bądź tak łaskawa i rachunek prześlij od siebie ojcu gwardianowi2. Napisz, ile całe wydanie kosztuje, bo ojciec gwardian nie widział rachunku Niemiry3, a ile przypada na ojca gwardiana i zapytaj o Msze gregoriańskie, bo mnie ojciec gwardian dał w tych dniach 2 Msze gregoriańskie za Okęckich4, które dopiero w lutym zacznę.
Boże błogosław



1 Z treści wynika, że list był pisany przed lutym 1903 r.; por. także list 177 z lutego 1903 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 6,8 x 10,5 cm.
2 Tj. o. Feliks Leopold Edward Sadowski.
3 Mowa o drukarni prowadzonej przez Józefa i Wacława pod nazwą: St. Niemiry Synowie.
4 Brak danych.









L i s t  177

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/455
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/455
    mps AWP II A XIV cz. 3 nr 455

[Nowe Miasto n. Pilicą, luty 1903 r.]1

+
Przecież tam w kajecie Elżbiety2 musi być inny podpis pod tym obrazem, bo ja nie pamiętam, aby kiedy był taki, a jeżeli nie ma, to trzeba zmienić na "Widok ogólny". A cóż mi tam do siostry3 ks. Ł.4, jeżeli chce ją wziąć Popławska5, to niech bierze. Zawsze ta Małgo­rzata6 wszędzie sobie radzi, a inne tylko skarżyć się na swe położe­nie ...7 nie potrafią.
Msze gregoriańskie za Okęckiego8 zaczynam jutro, więc się będą ciągnąć do 9 marca. To jak tam uważasz, tak zrób.
Boże błogosław




1 Z treści wynika, że list został napisany w następnym roku po śmierci m. M. Elżbiety Anny Stummer, czyli w lutym 1903 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce kratkowanej formatu: 10,4 x 13,4 cm.
2 Tzn. m. M. Elżbieta Anna Stummer.
3 Nie wiadomo, o kim mowa.
4 Nie można ustalić, o kogo chodzi.
5 Tj. Pelagia z Jełowickich Popławska.
6 Może chodzic o m. Małgorzatę Ludwike Moriconi (Morikoni).
7 Wyraz nieczytelny.
8 Tj. Stanisław Okęcki; brak bliższych danych.

L i s t  178

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/796
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/796
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 796

[Nowe Miasto n. Pilicą, po 2 lutym 1903 r.]1

+
Jakże można było puszczać wariatkę2. Rodzice3 się martwią, bo wyjechała w stanie nienormalnym. Ojciec jej pisał do mnie z taką wdzięcznością, że się ją przyjęło i zaopiekowało. Widzę, że Ty nie dla wszystkich okazujesz się matką. Czybyś tak postąpiła ze swoim dzieckiem widząc ją w takim stanie, żebyś mi przynajmniej powie­działa, że się wybiera, to bym jej nie puścił. Jeżeli to dziś się stało, to dlaczego mi zaraz nie odpisałaś, byłbym ją zatrzymał, choćbym miał wyjść z klasztoru. Bardzo niedobrze się stało.
Bardzo się chwytam tej propozycji, żebym tylko w niedziele i święta wychodził [do konfesjonału], jeżeli to rzecz możliwa.
Boże błogosław

To mi4 teraz niepotrzebne, co Wanda5 tłumaczy. Musi tam być co innego w tym tomie, a jeżeli nie, to niech odeśle, a co innego dam.



1 Z treści wynika, że list został napisany po wstąpieniu Wandy Jabło­nowskiej do Zgromadzenia Sióstr Wspomożycielek Dusz Czyśćcowych, czyli po 2 lutym 1903 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 11 x 17 cm.
2 Tzn. Weronika Wiktoria Trojanowska.
3 Brak danych.
4 Tekst: "To mi ... dam" – napisany ołówkiem.
5 Tj. Janina Wanda Jabłonowska.

L i s t  179

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/840
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/840
    mps AWP II A XIV cz. 5 nr 840

[Nowe Miasto n. Pilicą, po 24 lutego 1903 r. ]1

+
Czy wiesz, jaka zabłysła nadzieja, że Jolanta2 exwestiarka stanie na czele Sług Chorych3. Jej bezpiecznie powierzyłbym wszystko. I ręczę, że pozyska sobie wszystkie, nawet Sebastianę4. Ale trzeba się jeszcze modlić.
Boże błogosław



1 Data ustalona na podstawie historii Sióstr Sług Chorych, które powstały 24 lutego 1903 r. w Nowym Mieście n. Pilicą.
Tekst napisany jednostronnie na kartce formatu: 6,3 cx 11,1 cm.
2 Tj. Jolanta Marta Łabusiewicz (1861-1951) do 1904 r. była członkinią Zgromadzenia Sióstr Westiarek Jezusa. W latach 1904-1912 pełniła funkcję pierwszej przełożonej generalnej i współzałożycielki Zgromadzenia Sług Cho­rych (Sióstr Najświętszego Serca Jezusowego). Po połączeniu się w 1912 r. Zgromadzenia Sług Chorych ze Zgromadzeniem Sióstr Najświętszego Imienia Jezus została jego członkinią. W latach 1920-1926 pełniła obowiązki radnej i sekretarki generalnej w Zgromadzeniu Sióstr Najświętszego Imienia Jezus, a następnie przełożonej domu w Lublinie.
3 Tzn. Siostry Sług Chorych.
4 Tj. Sebastiana Stanisława Kaszyńska, sługa chorych.





L i s t  180

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/1020
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/1020
    mps AWP II A XIV cz. 5 nr 1020

[Nowe Miasto n. Pilicą, po 26 lutym 1903 r.]1

+
Przysłali mi bracia2 introligatorzy zeszyt 2 do włożenia obrazków to podobno wielki koszt jest służkom porachowali 80 rs za małe książki 3000, a tu pewno jeszcze więcej wypadnie. Czyby nie mogli nam introligatorzy i introligatorki na siebie wziąć broszurowanie, jeżeli odsyłają wszystkie egzemplarze tutaj, to wszystko jedno czy broszurowane, czy w arkuszach, a przynajmniej te, które tu odsyłają możeby i taniej wyszło, a przynajmniej tutejsze miałyby zarobek zawsze. Jest pewno dość osób bez zajęcia, albo które by mogły w tym pomóc. Ja tego nie rozumiem dobrze, ale taka myśl mi przyszła a Ty rozważ, to jeżeli nie z tym zeszytem, bo może go już wzięli introligatorzy to nie wypada im odbierać, to z następnymi. Może się z Sieradzkim3 umówisz.
Boże błogosław

Może by można z wszystkimi wydawictwami tak robić, żeby to broszurować. Chyba, żeby to większy koszt pociągnęło przez prze­wożenie tu i nazad, ale może by można podzielić część tu a część tam. Wszystkie takie rzeczy do ciebie rozstrzygać należy, bez żadnej apelacji.
Nie wiem4, czy dobrze ułożyłem, ale do broszurowania to podobno powiększa koszt, gdy w środku arkusze włożone, dopiero do oprawy tomu rozmówić się inaczej. Tu tylko o Ciebie chodzi.



1 Data ustalona na podstawie daty (26 luty 1903 r.) napisanej przez braci sług Maryi na liście skierowanym do o. Honorata, na którym z kolei napisał on list do m. Róży Anieli Godeckiej; list więc został napisany po 26 lutym 1903 roku.
Tekst napisany dwustronnie na podłużnej kartce kratkowanej złożonej w kolumny formatu: 20,9 x 13 cm.
2 Tzn. członkowie Zgromadzenia Braci Sług Maryi Niepokalanej.
3 Tj. Jan Sieradzki.
4 Tekst: "Nie wiem ... chodzi" – napisany na lewym marginesie pierwszej stronicy.



L i s t  181

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/506
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/506
    mps AWP II A XIV cz. 3 nr 506

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed marcem 1903 r.]1

+
Ja myślałem, że to bracia2 robią tę szafę, ale mi mówią, że nie ma komu. Wyraz ołówkiem pisany był exomologesis-confessio wyznanie spowiedzi generalnej, którą przed nią czynili. I chwalił się przede mną ks. Kowalski3, główny ich przełożony, że jak tylko ją uczynił, to Duch Boży w niego wstąpił. Powiedziałem mu na to, że gdyby przed pierw­szą lepszą babą to zrobił, to by także z takiego upokorzenia uczuł się podniesiony na duchu.
Chciałbym zaraz jutro na wieczór tj. w piątek wejść na rekolekcje, ale jeżeli o. Antoni4 dziś przyjedzie (bo poszły konie po niego) i jeżeli rozmówię się z nim i o obłóczynach naradzimy.
Boże błogosław


1 Data ustalona na podstawie treści, gdzie jest mowa o powrocie o. Anto­niego Izydora Kajetana Wysłoucha do Nowego Miasta n. Pilicą przed marcem 1903 roku.
Tekst napisany jednostronnie na podłużnej kartce liniowanej formatu: 13,8 x 10,8 cm.
2 Tzn, członkie Zgromadzenia Braci Sług Maryi Niepokalanej.
3 Tj. ks. Jan Michał Kowalski, mariawita.
4 Tj. o. Antoni Izydor Kajetan Wysłouch.



L i s t  182

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/511
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/511
    mps AWP II A XIV cz. 3 nr 511

[Nowe Miasto n. Pilicą, marzec-kwiecień 1903 r.]1

+
Można. To było głośne po naradzie w Kluczkowicach. Arcybiskup Symon2 pojechał z tą myślą, aby go3 usunąć. Ale dla niego to naj­lepsze, tu by się zamartwił i chciałby się bronić, odpisywać itp. jak pojedzie to wszystko ucichnie i on się uspokoi, i będzie prosił ojca generała4, aby powrócił. Pisał ojciec generał, aby w Krakowie czekał na jego rozporządzenie, ale bardzo łaskawie tłumaczył się, że był zmuszony.



1 Z treści wynika, że list został napisany kiedy o. Antoni Izydor Kajetan wracał z kuracji z Egiptu i pobytu w drodze do Polski w Rzymie, czyli wiosną w 1903 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce kratkowanej formatu: 6,6 x 10,2 cm.

2 Tj. abp Franciszek Albin Symon (1841-1918), od 1884 r. rektor Akademii Duchownej w Petersburgu, w 1891 r. prekonizowany na sufragana mohy­lewskiego, w 1897 r. biskup płocki, ale rząd nie pozwolił mu objąć diecezji zsyłając w głąb Rosji. W tym czasie papież mianował go arcybiskupem tytularnym. Na interwencję Rzymu zwolniono go w 1901 r. z wygnania i przebywał w Rzymie. Pod koniec życia był proboszczem kościoła mariackiego w Krakowie. Wielki przyjaciel zgromadzeń o. Honorata, często interweniował w ich sprawie podczas swego pobytu w Rzymie.
3 Tzn. o. Antoni Izydor Kajetan Wysłouch.
4 Tj. o. Bernard Edward Christen (por. III B nr 20 (23) z 10 XI 1906 r.).



L i s t  183

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/272
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/272
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 272

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed 31 maja 1903 r.]1

+
Nie ma żadnego tytułu do podpisywania tych fotografii M. Elż­biety2. Prędzej Ty byś miała, bo to Twoje dzieło. I ojcom, jeżeli chcesz, to sama poślij, jak zawsze Elżbieta robiła, bo my nigdy nie mówimy ze sobą ani o zgromadzeniach, ani o Elżbiecie, tak szanujemy ukrycie.
Boże błogosław

O. Antoni3 wraca przed Zielonymi Świątkami. On to by potrze­bował takiej opieki, jaką mego osła chcecie otaczać, a nie wiem, czy kto się znajdzie, bo te panie4, to kończą na grzecznych oświadczeniach.
Boże błogosław


1 Data ustalona na podstawie treści, gdzie jest mowa o powrocie przed Zielonymi Świątkami do Nowego Miasta n. Pilicą o. Antoniego Izydora Kajetana Wysłoucha z Egiptu i Rzymu, czyli przed 31 maja 1903 roku.
Tekst napisany dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 5,6 x 8,6 cm.
2 Tj. m. M. Elżbieta Anna Stummer.
3 Tzn. o. Antoni Izydor Kajetan Wysłouch.
4 Mowa o paulistkach, m.in. Ewelinie Gumowskiej (Io voto: Rościszewska) i jej córce Aleksandrze Rościszewskiej oraz Janinie Bielińskiej.



L i s t  184

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz II 4 B 1/1429
Odpis: mps AGMSCz II 4 B 1/1429
    mps AWP II A XIV cz. 8 nr 1429

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed 20 lipca 1903 r.]1

W napisach są pomyłki pod2 ... podpisane ...3 Jesu a pod książkami Sororesa Xenadotiae.
O kapłanach nie można domyślać się z napisu, lepiej zamiast sac. napisać całe sacerdotum.
Napis łaciński dokoła taki by wypadł:
Vigesimo quinto anniversario Sanctissimi Patris Leonis XIII ut filii 3 Ord. Servi Eius et filii deditissimi viginti quinquae Congregationes 3i Ord. commendant tutelae Eius Sanctitatis benedictionem aposto­licam humillime petentes.
W tle się nie zmieści, ale można skrócić tak:
25o anniversario SSmi P. Leonis XIII ut filii 3 Ord. Servi eius et filii deditissimi 25e Congres 3 Ord. commendant tutelae Eius Sanctitatis, Benedictionem Apostolicam humiliter petentes.



1 Nad tekstem m. Róża Aniela Godecka napisała ołówkiem: "Napisy na palce wyhaftowanej dla papieża Leona XIII od wszystkich zgromadzeń", czyli przed 20 lipca 1903 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce kratkowanej formatu: 13 x 20,3 cm.
2 Słowo nieczytelne.
4 Wyraz nieczytelny.



L i s t  185

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/179
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/179
    mps AWP II A XIV cz. 1 nr 179

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed 20 lipca 1903 r.]1

+
Trzeba nam się spieszyć, bo Ojciec święty2 podobno naprawdę słaby, leży w łóżku, czego nigdy nie robił, ma zapalenie, a lat 94.
Niechaj Jolanta3 przepisze to podanie pięknie, wyraźnie, ale konie­cznie na dwóch kartkach, bo taki warunek położył kardynał Vives4. Przy pierwszej dogodnej okazji prześlesz to do Warszawy wraz z lis-tami, które już mam przygotowane. I to co się ma przesłać Mariannie.
Boże błogosław



1 Data ustalona na podstawie treści, gdzie jest mowa o chorobie papieża Leona XIII, który zmarł 20 lipca 1903 roku. Nad tekstem m. Róża Aniela Godecka napisała ołówkiem rok: 1903.
Tekst napisany jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 6,6 x 10,6 cm.
2 Tj. Leon XIII (1810-1903), od 1878 r. papież.
3 Tzn. Jolanta Bronisława Muśkiewicz.
4 Tj. kard. Józef Kalasanty Vives y Tutó (1854-1913), od 1869 r. kapucyn prowincji katalońskiej, w 1877 r. został wyświęcony na kapłana, w 1899 miano­wany kardynałem, a w 1908 prefektem nowoutworzonej Kongregacji Zakon­ników (Zakonów),  która powstała z Kongregacji Biskupów i Zakonników dnia 29 czerwca 1908 r. na mocy konstytucji apostolskiej Sapienti consilio (AAS, 1 (1909) 7-19). Był życzliwy zgromadzeniom o. Honorata.
5 Tzn. m. Maria od Serca Jezusowego Walentyna Łempicka.



L i s t  186

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/503
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/503
    mps AWP II A XIV cz. 3 nr 503

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed 12 sierpnia 1903 r.]1

+
Felicja2 domaga się ode mnie odpowiedzi na list, w którym pisała, że już proces odbył się pomyślnie u biskupa przez dwa dni, przez 15 godzin była egzaminowana i spisano jej odpowiedzi, i teraz udaje się do Rzymu. Odpisuję jej, ale chciałbym, abyś wiedziała moje zdanie, bo z tego będą pewno różne wykręty. Proszę po przeczytaniu oddać temu człowiekowi3, co o 3ej godzinie odjeżdża.
Za chwilę przyślę drugi list, który proszę oddać komu pewnemu, aby oddał Celestynie4, która bawi w Warszawie i prosi bardzo o poś­piech.



1 Data ustalona na podstawie treści, gdzie jest mowa o przygotowywanym wyjeździe do Rzymu Feliksy Magdaleny Kozłowskiej, co miało miejsce przed 12 sierpnia 1903 roku.
Tekst napisany ołówkiem dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 6,5 x 13 cm.
2 Tj. Feliksa (według aktu urodzenia) Magdalena Kozłowska.
3 Trudno ustalić o kim mowa.
4 Tj. Celestyna Aleksandra Szczepkowska.



L i s t  187

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/267
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/267
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 267

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed 8 września 1903 r.]1

+
Bardzo Cię proszę, abyś napisała do M. Anieli, felicjanki2, mi­strzyni, aby mi przysłała albo przez okazję, (zdaje się, że Grzybowski3 w tych dniach powróci) albo pocztą pod opaską zeszyty: "Czem jest Maria"4 3, 4 i 7y te trzy, bo inaczej nie mógłbym dać do przepisania, bo mam tylko jedne, które mi są ciągle potrzebne do układania wskazówek.
Pisałem już, że jestem za tym, żeby Wspomożycielki5 przyjęły ten szpitalik.
Jakże mają dostać się przyjezdne, kiedy je na końcu zapisujesz jak i tę Józefę6 i na jutro na końcu dałaś. Nie mam nic przeciwko posłaniu sióstr do Sannik i do Kalisza. O Kaliszu możesz się poro­zumieć z Marią Brochocką7, bo one tam fabrycznymi się zajmują.
Zdaje się, że obrazek był dla tej Wiktorii8, która do służek poszła, bo prosiła o to. Serafina9 może w Grodnie założyć pracownię, ale tam posyłała Franciszka10 swoje i osądziły, że to miasto jest tak spokojne, że tam na każdy krok zwracają uwagę i wolały dwa domy w Bia­łymstoku założyć. Serafina może zarządzać tamtymi domami.
Nie ma potrzeby przysyłać tego, co pisze Weronika11, tylko nie czytać urywkowo, ale razem koniecznie.
Boże błogosław

Luizę (Koletę)12 trzeba w moim imieniu przywołać, bo ja zawsze zapomnę jej to powiedzieć, a szkoda, aby tak sama odprawiała, bo i do mnie dostać się nie może.
Proszę13 przypomnieć, jak będzie odjeżdżać Berne14 z Łodzi, bo mam kilka listów tam posłać.
Proszę w moim imieniu wszystkim zgromadzeniom naznaczyć nowennę od jutra do Matki Bożej Narodzenia za o. Antoniego15, same ułóżcie. A tym paniom16 powiedzieć, że pod tym warunkiem pojedzie, żeby go nie ścigały tam.



 1 Z treści wynika, że list był pisany przed 8 września 1903 r., kiedy na wiosnę 1904 r. o. Antoni Izydor Kajetan Wysłouch miał jechać do Rzymu a potem Egiptu.
Tekst napisany dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 7,4 x 11,1 cm.
 2 Tzn. s. M. Aniela Helena Jeziorańska.
 3 Tj. Michał Grzybowski.
 4 Mowa o publikacji: Czem jest Maryja? Czyli zbiór tajemnic, przy­wilejów, łask, cudów i uwielbień Przenajświętszej Bogarodzicy według dni roku ułożony ( t. 1, cz. 1), Kielce 1904.
 5 Tzn. Zgromadzenie Sióstr Wspomożycielek Dusz Czyśćcowych.
 6 Brak danych.
 7 Tj. m. Klara Maria Brochocka, przełożona generalna sióstr wspomo­życielek.
 8 Brak danych.
 9 Tj. Serafina Helena Lucyna Sokolnicka.
10 Tj. m. Klara Franciszka Zmysłowska.
11 Tzn. Weronika Wiktoria Trojanowska, obliczanka.
12 Brak danych.
13 Tekst: "Proszę ... ścigały tam" – napisał o. Honorat na lewym marginesie drugiej stronicy.
14 Brak blizszych danych.
15 Tj. o. Antoni Izydor Kajetan Wysłouch.
16 Wiosną 1904 r. Ewelina Rościszewska (Gumowska) i jej córka Alek­sandra Rościszewska wyjechały razem z o. Antonim Izydorem Kajetanem Wysłouchem do Rzymu, który miał udać się w dalszą podróż do Heluanu.



L i s t 188

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/762
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/762
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 762

[Nowe Miasto n. Pilicą, wrzesień-październik 1903 r.]1

+
Będzie można przysyłać korekty w czasie rekolekcji, bo nie będzie to tak często. Z Alojzą2 i Izabelą3 możesz tak zrobić jak uważasz, chociaż nie rozumiem, po co je tu trzymasz, kiedy Ci niedogodne. O. Antoni będzie czekał w Zakopanem na obediencję ojca generała4, a potem pojedzie do Kairu do Egiptu. Podobno doktorzy znaleźli tylko anemię i osłabienie, a o suchoty wcale nie ma obawy.
Boże błogosław



1 Z treści wynika, że list był pisany przed wyjazdem o. Antoniego Izydora Kajetana Wysłoucha do Zakopanego, co miało miejsce na jesieni 1903 r, czyli wrzesień-październik 1903 roku.
Tekst napisany dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 6,8 x 10,6 cm.
2 Tj. Alojza Maria Puzynowska.
3 Tj. Izabela Anna Wojciechowska/Woyciechowska.
4 Tj. o. Bernard Edward Christen.



L i s t  189

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/784
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/784
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 784

[Nowe Miasto n. Pilicą, po 2 października 1903 r.]1

+
Na ten list2 odpisałem, że mi się nie godzi tym zajmować i niech się udadzą do swej siostry Heleny3 (z pierwszej matki), która jest za regentem, który ma biuro z 20 dependentami i 30000 rocznego dochodu. Prosiłem o doniesienie o skutku, gdyby odmówił, to by trzeba przez kogo wpłynąć na niego, albo do pani Mineyko4 o pomoc się udać. Ale tam to najpierwsze. Niechże mnie Bóg broni od tego, abym ja miał moich krewnych utrzymywać, byłoby to zgorszenie wielkie, bo nawet świeckim księżom to zarzucają, a co dopiero zakonnikowi związanemu ślubem ubóstwa i umarłemu światu. Obrońcie mnie od tego. Czemu nie napiszesz do Szymanowskiego5, jak on o to prosił, że z Popławską6 nie można dojść do ładu, wszystkie się zniechęcają.
On mi mówił, że jak się do niego napisze, to on wyrobi to w opie­ce, że ten fundusz, jaki jest przeznaczony dla matki na Twoje ręce przysyłany będzie. Proszę bardzo, aby z Bielińskim7 się nie wdawać ani kupować tak drogo, bo skąd potem utrzymanie, tylko z Rości­szewską8 się trzymać.
Jak można9 tak naigrawać się z Cecylii10 jak Hiacynta11, która pisze podobno w Twoim imieniu do przełożonej, że jej nogi nic nie przeszkadzają, kiedy ona rzeczywiście wszystkie siły wytęża. Tak się z siostrami chorymi nie postępuje, to nie jest duch świętego Fran­ciszka. Warto żeby Janina12 przeczytała, co ja piszę o tej sprawie, bo tyle jest gadania o tym a ja radzę, żeby ani myśleć, ani gadać, ani słuchać tylko czekać końca, a gdy ten byłby zły, wtedy apelować i wziąć w obronę bo niepodobna, żeby taki nieuczciwy nie miał być karanym.



 1 List został napisany na liście pisanym 2 października 1903 r. do o. Honorata przez jego bratanków Józefa (ur. 1885) i Tomasza Koźmińskiego (1887-1970), synów Aleksandra Koźmińskiego oraz Walerii Kolasińskiej (żony Klemensa Kolasińskiego, bratowej drugiej żony Aleksandra Koźmińskiego).
Tekst napisany w kolumnach jednostronnie na kartce kratkowanej formatu: 26 x 21 cm.
 2 Mowa o liście, na którym o. Honorat napisał ten tekst.
3 Tzn. Helena Borkowska (ur. 1892 r.), wnuczka Aleksandra Koźmińskiego i jego pierwszej żony Kamili Fijałkowskiej.
 4 Tj. Monika Anna Mineyko.
 5 Tzn. ks. Józef Szymanowski, ur. 23 sierpnia 1878 r., w 1905 r. został wyświęcony na kapłana w Warszawie; jako wikariusz parafii Babice prze­szedł w szeregi mariawitów, w 1906 r. został zasuspendowany (zob. "Rola", 24 (1906), nr 9, s. 135).
 6 Tj. Pelagia z Jełowickich Popławska.
 7 Tzn. Jan Bieliński, lekarz w Nowym Mieście n. Pilicą.
 8 Tzn. Helena Rościszewska (1855-1945) była rodzoną siostrą Edwarda Rościszewskiego (1852-1926), tym samym ciotką służek: Marii (1881-1909) i Bronisławy (1883-1962) Rościszewskich. Wstąpiła do zgromadzenia sióstr służek w początkowym okresie jego istnienia; w 1888 r. odeszła ze zgromaa­dzenia. Około 1904 r. została członkinią Zgromadzenia Sług Chorych. Miała posiadłość we Włocławku, którą w 1904 r. sprzedała Zgromadzeniu Braci Sług Maryi, a do kwoty potrzebnej do kupna domu w Klimontowie Sandomierskim dodała 3500 rb. Nabycie tego domu umożliwiła ofiara (10000 rubli) jej krewnej Zofii Makomaskiej złożona na ten cel na ręce o. Honorata. W krótkim cza­sie usunęła się od Sług Chorych (w 1912 r. przyłączyły się one do Sióstr Imienia Jezus), a ponieważ dom w Klimontowie był zapisany na nią, zaczęły się różne konflikty na tle materialnym. Nieruchomość w Klimontowie po spłaceniu wkładu H. Rościszewskiej, która rościła sobie prawo do niej, chociaż była tylko hipoteczną, a nie rzeczywistą jej właścicielką, została przekazana Zgromadze­niu Sióstr Imienia Jezus notarialnie dopiero w 1916 roku. Od lipca 1919 r. do śmierci H. Rościszewska mieszkała w Rokiciu pod opieką sióstr służek. Zob. ADS: Akta zgromadzeń zakonnych w ogólności 1907-1933. Zaświadczenie z 1 II 1922 r.; por. list o. Honorata do Filomeny Herman-Iżyckiej z dnia 7 lutego 1916 r., NP 28 (1968) 162-165 oraz  H.  K o ź m i ń s k i,  Pisma, pod red. H. I. Szumił przy współpracy G. Bartoszewskiego, t. 8: Listy do Zgromadzenia Sióstr Najświętszego Imienia Jezus 1890-1916, Warszawa 1997, s. 202-208 (nr 23);  F.  J.  D u c h n i e w s k i,  Zgromadzenia nie istniejące, w: Zakony św. Franciszka w Polsce w latach 1772-1970, red. J. R. Bar, cz. 1: Zgroma­dzenia męskie i żeńskie oraz klasztory klauzurowe, Warszawa 1978, s. 235-247 (Infirmerki od Najsłodszego Serca Jezusa, s. 245-247).
 9 Tekst: "Jak można ... karanym" – napisany na lewym marginesie.
10 Tzn. Cecylia Elżbieta Szymczyk (ur. 2 grudnia 1876 r.), 27 kwietnia 1897 r. wstąpiła do Zgromadzenia Małych Sióstr Niepokalanego Serca Maryi. Dnia 19 listopada 1898 r. została przyjęta do nowicjatu i otrzymała imię Cecylia, 21 listopada 1901 r. złożyła pierwsze śluby; w 1908 r. wystąpiła.
11 Tj. Hiacynta Maria Józefa Lipska.
12 Tzn. Janina Natalia Brejnakowska.



L i s t  190

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/950
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/950
    mps AWP II A XIV cz. 5 nr 950

[Nowe Miasto n. Pilicą, po 2 października 1903 r.]1

+
Podobno teraz poczty strajkują, więc tylko przez okazję można te listy przesłać do Kęt. Najlepiej poprosić o to Celestynę2. Może ona i list do Kolasińskiej3 pilny i papiery do brata4 zabierze. Będzie najpewniejsza okazja.
M. Magdalena5 prosi o naukę na Boże Narodzenie, może mi przyślesz choć jeden egzemplarz tej, co dla Was była pisana i powin­szowana, abym z nich przerobił dla nich naukę.
Boże błogosław
Celestyna prosi o żłobeczek dla biskupa6. Ona znowu na ofiarę obrazków przywiozła, które się siostrom rozdaje, to zasługuje na to, a ja nie mam już żadnego.
Boże błogosław



1 List został napisany po liście pisanym 2 października 1903 r. do o. Honorata przez jego bratanków Józefa i Tomasza Koźmińskiego (synów Aleksandra Koźmińskiego) oraz Walerii Kolasińskiej (żony Klemensa Kola­sińskiego, bratowej drugiej żony Aleksandra Koźmińskiego).
Tekst napisany dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 6,7 x 10,2 cm.
2 Tj. Celestyna Aleksandra Szczepkowska.
3 Tzn. Waleria Kolasińska,  żona Klemensa Kolasińskiego, bratowa drugiej żony Aleksandra Koźmińskiego.
4 Tzn. Aleksander Koźmiński (1828-1909), starszy brat o. Honorata.
5 Tj. m. M. Magdalena Aniela Borowska, przełożona generalna Zgroma­dzenia Sióstr św. Feliksa z Cantalice.
6 Chodzi o biskupa Edwarda Roppa.



L i s t  191

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz II 4 B 1/1422
Odpis: mps AGMSCz II 4 B 1/1422
    mps AWP II A XIV cz. 8 nr 1422

[Nowe Miasto n. Pilicą, po 2 października 1903 r.]1

+
Ten mój bratanek2 przysłał mi telegram3 prosząc o odpowiedź. Więc proszę Cię o list, bo nie zapisałem sobie adresu i co mam odpisać, czy robić nadzieję czy nie.
Boże błogosław



1 List został napisany po liście pisanym 2 października 1903 r. do o. Honorata przez jego bratanków Józefa (ur. 1885) i Tomasza Koźmińskiego (1887-1970), synów Aleksandra Koźmińskiego oraz Walerii Kolasińskiej (żony Klemensa Kolasińskiego, bratowej drugiej żony Aleksandra Koźmińskiego).
Tekst napisany jednostronnie na kartce kratkowanej formatu: 7,2 x 10,2 cm.
2 Tj. Tomasz Koźmiński, bratanek o. Honorata.
3 Telegram nie zachował się.



L i s t  192

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz II 4 B 1/1425
Odpis: mps AGMSCz II 4 B 1/1425
    mps AWP II A XIV cz. 8 nr 1425

[Nowe Miasto n. Pilicą, po 2 października 1903 r.]1

+
Nie pamiętam, za którego to synowca2 ofiarowała się Monika3 opłacać, podobno za tego, który już drugi raz pisze prosząc o pomoc.
Jeżeli to Sieradzki4 ma upoważnienie do tego, to może poprosić go, czy też do samej Moniki trzeba się przypomnieć.
Podobno nie dobrze jesteś na zdrowiu. Czy to prawda, że Cię dręczy niedorzeczne postępowanie Elekty5? Chciałbym też wiedzieć, jakie masz środki utrzymania.
Boże błogosław

Bardzo proszę pamiętać o swoim zdrowiu i posiłku, postów nie obserwować, i o spoczynku wszystko na większą chwałę Boga.




1 List został napisany po liście pisanym 2 października 1903 r. do o. Honorata przez jego bratanków: Józefa (ur. 1885) i Tomasza Koźmińskiego (1887-1970), synów Aleksandra Koźmińskiego oraz Walerii Kolasińskiej (żony Klemensa Kolasińskiego, bratowej drugiej żony Aleksandra Koź­mińskiego).
Tekst napisany jednostronnie na kartce kratkowanej formatu: 10,1 x 15 cm.
2 Chodzi o Tomasza Koźmińskiego, bratanka o. Honorata.
3 Tj. Monika Anna z Moriconich/Morikonich Mineyko/Minejko (1851-1937), siostra przyrodnia Ludwiki Moriconi/Morikoni (współzałożycielki pasterzanek), obywatelka Litwy, wdowa. Od 25 marca 1893 r. została przeło­żoną Stowarzyszenia Niewiast Ewangelicznych. Objeżdzała okolice, gdzie mieszkały członkinie tego stowarzyszenia utwierdzając je w powołaniu. Była dobrodziejką zgromadzeń ukrytych.
4 Tzn. Jan Sieradzki, urzędnik warszawski.
5 Tj. Elekta Stanisława Muśnicka.



L i s t  193

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/705
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/705
    mps AWP II A XIV cz. 4 nr 705

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed 14 listopadem 1903 r.]1

+
Powiedz z łaski swej Pelagii Popławskiej2, aby przedstawiła księciu Radziwiłłowi3, że to bez żadnego pożytku są te wezwania do księży o cudownych obrazach Matki Bożej. Ale Wacław kapucyn4, opisał wszystkie, jakie tylko kiedykolwiek były u nas obrazy cudowne Matki Boskiej ze wszystkimi szczegółami i medalami, i pieśniami, i wydał drukiem przed śmiercią. Ja mam tylko jeden egzemplarz i jest mi potrzebny, ale niech pośle do Krakowa i nabędzie. Jest tego kilka zeszytów grubych. Nikt mu więcej nic nie doniesie, bo on pozbierał wszelkie materiały do tego w bibliotekach ukryte.
A co do książek, jest u nas kilka dzieł o Matce Bożej o. Prokopa5, ale tylko mamy po jednym egzemplarzu, ale mógłby nabyć go u Orgelbranda6. Przy tym "Żywot Matki Boskiej" Orgelbrand wydał z ilustracjami7, to lepiej tamten nabyć. Jest u nas tylko kilka egzem­plarzy Maryi Loretańskiej8 oprawnych, to te jedne można posłać. Ale kilkanaście książeczek majowych wydał o. Prokop9, ale u nas zaledwie parę by się znalazło. Więc nie wiemy, czy się to opłaci posyłać, bo mógłbym wyszukać.
Boże błogosław

Słyszę od Grzybowskiego10, że to bardzo zacny i szlachetny był chłopak i pobożny nawet, tylko tak socjaliści go zepsuli, ten Kuczyński11, brat Bonawentury12.



 1 Z treści wynika, że list został napisany przed śmiercią Michała Radzi­wiłła, czyli przed 14 listopadem 1903 roku.
Tekst napisany w kolumnach dwustronnie na podłużnej kartce kratkowanej formatu: 13,3 x 10,4 cm.
 2 Tj. Pelagia z Jełowickich Popławska.
 3 Tzn. Michał Radziwiłł ur. 17 maja 1853 r. w Warszawie, zmarł przed 14 listopada 1903 roku.
 4 Tj. o. Wacław Edward Zygmunt Nowakowski (1829-1903), członek prowincji galicyjskiej kapucynów. W 1850 r. skończył Wydział Fizyczno-Matematyczny w Uniwersyteckie w Kijowie. Przyjaźnił się z Eustachym Iwanowskim [pseudomin: Helleniusz]. W latach 1850-1858 pełnił obowiązki kustosza zbiorów Konstantego Świdzińskiego w Sulgostowie. Tu zapoznał się z kapucynami i w 1860 r. wstąpił do polskiej prowincji. Jako student teologii był cywilnym naczelnikiem Komitetu Powstańczego w Lublinie. W r. 1864 został tam aresztowany i skazany na śmierć. Dzięki staraniom o. Prokopa Jana Tomasza Leszczyńskiego karę tę zamieniono na zesłanie na Syberię. W drodze spotkał się z rodzonym bratem Karolem, skazanym na katorgę i wymienił z nim dekret wygnańczy. Zmianę wykryto i skazano obydwu na więzienie w Irkucku. Pielęgnował brata do śmierci w 1867 r.; potem był w obozie dla duchownych w Tunce, w Ustiugu, skąd uciekł i w 1875 r. znalazł się w Krakowie. Tam redagował "Wiadomości Kościelne" i odbył szereg podróży za granicę. W 1877 r. rozpoczął po raz drugi życie zakonne w prowincji galicyjskiej. Święcenia kapłańskie przyjął w r. 1880. Z zapałem oddawał się pracy duszpasterskiej, kaznodziejskiej i pisarstwu. Zdobył złoty medal na Kongresie Maryjnym w Szwajcarii za dzieło: O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej. Wiadomości historyczne, bibliograficzne i ikonograficzne, z. 1-5, Kraków 1902.
 5  Może chodzić o dzieło o. Prokopa Leszczyńskiego: Nabożeństwo do Matki Boskiej Bolesnej. Litania z odpustami z dzieł św. Alfonsa Liguoriego wybrane przez... ( Warszawa 1855), Kraków 18722.
 6 Tj. Samuel Orgelbrand (1810-1868), w 1836 r. założył w Warszawie przy ul. Nowowiniarskiej mały antykwariat i rozpoczął działalność wydawniczą. Do 1865 r. wydał 278 dzieł w 527 tomach, m.in. Encyklopedię powszechną (1859-1868) w 28 tomach. Z czasem działalność tą przejęli synowie: Hipolit (1842 lub 1843-1920) i Mieczysław (1848-1903). Firma funkcjonowała pod  nazwą S. Orgelbranda Synów.
 7 Może chodzić o publikację o. Prokopa Jana Tomasza L e s z-c z y ń s k i e g o,  Żywot Matki Bożej, wyd. ilustr., Warszawa 1900, 1903.
8 Tzn. o. Prokop J. T.  L e s z c z y ń s k i,  Maria w litaniach loretańskich wielbiona, czyli tychże litanii wykład, Kraków 1875 lub tegoż Maj loretański, zawierający wykład litanii do Matki Bożej, Warszawa 1889.
 9 Może chodzić o publikacje: Miesiąc Maryi dla ludu wiejskiego i dla odprawiających to nabożeństwo w gronie domowników ułożony, a na szczególną cześć Niepokalanego Poczęcia Boga-Rodzicy ofiarowany, Warszawa 1853 (kilka wydań) lub Nowy miesiąc maj, rozważaniem prawd wiary u stóp Maryi, uświęcony, Warszawa 1864 (i kilka wydań późniejszych).
10 Tj. Michał Grzybowski.
11 Brak bliższych danych.
12 Tj. Bonawentura Ksawera Anastazja Kuczyńska (1875-1907), 24 czerwca 1899 r. została przyjęta do nowicjatu Zgromadzenia Małych Sióstr Niepoka­lanego Serca Maryi i otrzymała imię Bonawentura. Dnia 24 czerwca 1900 r. złożyła pierwsze śluby, a 20 maja 1907 r. profesję wieczystą przed śmiercią. Zmarła 27 maja 1907 r. na paraliż.






L i s t  194

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/515
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/515
    mps AWP II A XIV cz. 3 nr 515

[Nowe Miasto n. Pilicą, przed grudniem 1903 r.]1

+
Prosiłem Kazimiery Ratyńskiej2 o przysłanie ich ustawy popra­wionej dla poprawionej łacińskiej, która była z dawnego egzemplarza tłumaczona. A ona kazała ją przepisywać. Pisałem już, że to nie­potrzebne, tylko żeby zaraz przysłała i dotąd nie przysyła. Może byś przeto zatelegrafowała: Oczekuję niecierpliwie przepisów, do Ratyńs­kiej i siebie podpisała, bo wiesz pewno, że Leonia3 jedzie do Rzymu w połowie grudnia tak im poradził abp Symon4 i Delfina5 razem jedzie i chce, żeby Paula6 jechała, więc muszę dla nich przygotować ustawy i kazać wydrukować, a one tak zwlekają. Także chciałem przy tej okazji ponowić starania o ogólną aprobatę prywatną Ojca Świętego7, o którą kiedyś pisaliśmy z polecenia o. Piusa, kapucyna8 do kardynała Vives9, który ją zarzucił. I prosiłem Jolanty10, aby mi brulion przysłała i nie przysyła. Może u Ciebie gdzie jest albo u Domańskich11? Bardzo o to proszę. I powtarzam prośbę o dowiedzenie się, co o Antonim złego wszyscy mówią.
Boże błogosław



 1 Z treści wynika, że list został napisany przed wyjazdem m. Honoraty Eleonory Motylowskiej do Rzymu, czyli przed grudniem 1903 roku.
Tekst napisany dwustronnie na kartce (przez środek przekreślonej) liniowanej formatu: 7,7 x 10,3 cm.
 2 Tj. s. Koleta Kazimiera Ratyńska (1853-1939) jedna z pierwszych sióstr Zgromadzenia Sióstr Sług Jezusa. Do próby została przyjęta jako jedna z czterech, razem z Eleonorą Ludwiką Motylowską 8 grudnia 1884 r., w dniu, który jest uważany za początek Zgromadzenia. Dnia 27 marca 1885 r. rozpo­częła nowicjat, 2 kwietnia 1886 r. złożyła pierwsze śluby, a 21 lutego 1893 r. profesję wieczystą. Przez wiele lat była radną generalną. Często podróżowała w celach związanych z zakładaniem lub likwidowaniem placówek Zgromadze­nia. W 1894 r. była na pielgrzymce w Ziemi Świętej, a w 1904 r. w Rzymie. Była przełożoną zakładów w Warszawie; przez rok (1906-1907) także w Lublinie. Oddana służącym i siostrom zjednoczonym.
 3 Tzn. m. Honorata Eleonora Motylowska, przełożona generalna Zgro­madzenia Sióstr Sług Jezusa. Wyjechała ona do Rzymu dopiero w kwietniu 1904 r., a nie jak pisze o. Honorat po 15 grudnia 1903 roku.
 4 Tj. abp Franiciszek Albin Symon.
 5 Tzn. Delfina Pelagia Potocka.
 6 Tj. Paula Paulina Anna Malecka.
 7 Tzn. Pius X, od 4 sierpnia 1903 r. papież.
 8 Tj. o. Piusa Sabadel, kapucyn.
 9 Tzn. kard. Giuseppe Calasanzio Vives y Tutó.
10 Tj. Jolanta Bronisława Muśkiewicz.
11 Brak danych.



L i s t  195

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz II 4 B 1/1408
Odpis: mps AGMSCz II 4 B 1/1408
    mps AWP II A XIV cz. 8 nr 1408

[Nowe Miasto n. Pilicą, po 3 grudnia 1903 r.]1

+
Ja sam nie wiem, jakiego to skrócenia chce od Ciebie Matka, bo ostatni tom2 skraca Elekta3 od Klary4, i z tym nie ma nic pilnego, bo nie będzie się teraz podawać do cenzury. Ale gdybyś miała skracać, to nie można faktów żadnych pomijać.
Nie przysyłaj mi Twoich listów5, bo ja nawet nie rozumiem ich dobrze, trzeba być tak wtajemniczonym jak Ty, żeby je zrozumieć.
Ale nie mogę temu wierzyć, żeby Bernarda6 po jednym i drugim napomnieniu nie mogła się poprawić w łagodności. Ją tylko męczy to, że macie na głowie nie tylko dom swój, ale i przytułek, a żadnych na to ani ofiar, ani funduszów, a pracą nie wydołacie i długi wam ciążą. Ma więc trochę racji. Łatwo powiedzieć zmienić ją, kto7 jednostronnie rzeczy bierze, ale skąd wziąść inną, która by podobnie zarabiała, a obok tego była łagodną.
Można zmieniać do woli rok bogomyślny.
Boże błogosław

Jakaś8 Henryka Majewska9 prosi o śluby wieczyste, nie wiem do kogo należy, Sabina10 prosiła mnie o pamiątkę po ślubach, zdaje mi się, że nie posłałem dotąd.



 1 Z treści wynika, że list został napisany kiedy sekretarką o. Honorata była Elekta Stanisława Muśnicka, czyli po 3 grudnia 1903 roku.
Tekst napisany dwustronnie na kartce kratkowanej formatu: 7 x 11 cm.
 2 Może chodzić o któryś tom publikacji o. Honorata: Święty Franciszek Seraficki.
 3 Tj. Elekta Stanisława Muśnicka.
 4 Tzn. ze Zgromadzenia Sióstr Westiarek Jezusa, którego przełożoną generalną była m. Honorata Klara Rodziewicz.
 5 Po tym słowie dla wyjaśnienia m. Róża Aniela napisała ołówkiem: "o. Piusa i dwóch sióstr o Bernardzie".
 6 Tj. Bernarda Katarzyna Eleonora Gocławska.
 7 W tym miejscu ołówkiem adresatka dopisała: "o. Piusa". Chodzi o o. Piusa Józef Przeździeckiego (1865-1942). Studiował w Seminarium Duchownym we Włocławku (1882-1886) i Akademii Duchownej w Petersburgu (1886-1889). W 1890 r. przyjął święcenia kapłańskie; po czym został profe­sorem w Seminarium Duchownym we Włocławku. W 1892 r. wstąpił do paulinów. W latach 1931-1942 był generałam zakonu.
 8 Tekst: "Jakaś ... należy" napisany na lewym marginesie drugiej stronicy.
 9 Tj. Henryka (z. Jolanta) Majewska, była w gronie sióstr, które zapo­czątkowały w dniu 4 października 1888 r. Zgromadzenia Małych Sióstr Niepo­kalanego Serca Maryi ofiarowując się na służbę Bożą. Po pewnym cza­sie opuściła Zgromadzenie.
10 Zdanie: "Sabina prosiła ... dotąd" napisane na lewym marginiesie pierwszej stronicy.

L i s t  196

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/335
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/335
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 335

[Nowe Miasto n. Pilicą, po 14 grudnia 1903 r.]1

+
Do nikogo nie będę pisał osobnego powinszowania. Więc, jeżeli łaska, to roześlij, gdzie chcesz i gdzie pamiętasz, kolędy.
Idzi2 dostarczy opłatków. U mnie znajdzie się kilka lub kilkanaście ozdobnych żłóbków, to możesz przysłać po nie. Przeszłoroczne gdzieś zaginęły i żadne nie doszły, jak pisze Matka Generalna3.

Boże błogosław



1 Z treści wynika, że list był pisany po liście z 14 grudnia 1903 r. m. M. Magdaleny Anieli Borowskiej.
Tekst napisany jednostronnie na kartce formatu: 6,4 x 10,8 cm.
2 Tj. brat Idzi Andrzej Stępień, członek Zgromadzenia Braci Sług Maryi Niepokalanej.
3 Tzn. m. M. Magdalena Aniela Borowska, przełożona generalna Zgroma­dzenia Sióstr św. Feliksa z Cantalice.
Mowa o liście z 14 grudnia 1903 r. (mps AWP III F, Listy m. M. Magdaleny Anieli Borowskiej do o. Honorata, t. VIII, nr 592).







L i s t  197

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/337
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/337
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 337

[Nowe Miasto n. Pilicą, po grudniu 1903 r.]1

+
Napisałem, czego żądałaś, niech to przepisze Elekta2 z popraw­kami, ale proszę pamiętać, że to dla Was tylko i bardzo proszę nie posyłać tego za granicę. Gdyby felicjanki chciały, napisałbym dla nich co innego, ale nie zanosi się na to, bo mi Matka Generalna3 utarła nosa, za to, żem się wstawiał za biedną Brunoną4.
Dziwna rzecz, że w takim świeżym Zgromadzeniu już takie rzeczy się dzieją, choć było gorzej za czasów Franciszka świętego. Dlatego nie trapmy się naszymi biedami.
Boże błogosław

Proszę o zwrot brulionu.



1 Z treści wynika, że list był pisany w czasie kiedy Elekta Stanisława Muśnicka była pisarką, czyli po grudniu 1903 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 6,8 x 10,7 cm.
2 Tj. s. Elekta Stanisława Muśnicka.
3 Tzn. m. M. Magdalena Aniela Borowska.
4 Tj. m. M. Brunona Helena Pydynkowska.








L i s t  198

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/340
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/340
    mps AWP II A XIV cz. 2 nr 340

[Nowe Miasto n. Pilicą, po grudniu 1903 r.]1

+
Może by Elekta2 napisała chemicznym atramentem tę naukę, przeszłego roku, to 20 egz. odbili z mojego pisma, a podobno można i 50.
Boże błogosław




1 Z treści wynika, że list był pisany w czasie kiedy Elekta Stanisława Muśnicka była pisarką, czyli po grudniu 1903 roku.
Tekst napisany jednostronnie na kartce formatu: 7,3 x 10,5 cm.
2 Tj. s. Elekta Stanisława Muśnicka.













L i s t  199

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/88
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/88
    mps AWP II A XIV cz. 1 nr 88

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1903 r.]1

+
Uważam za przesadne takie pilnowanie rutyny bez względu na ducha, wiele razy na zawsze się zamyka przed przełożonymi przez takie absolutne zabranianie, a tym bardziej tu, kiedy pozwalałaś innym mówić z Pelagią2, a tej jednej zabroniono, dla takiej pogróżki. Wcale mi się to nie podoba, brak miłości w tym widzę, tylko rutynę, tym bardziej, że ona nie chce zawsze, ani często, ale kiedyś rzadko odnosić się, tego nigdy nikomu się nie zabrania, trzeba trochę zaufać i mistrzy­niom, że użyją na dobre tego zaufania i zachęcą do szczerości tam, gdzie potrzeba. Żałuję że Cię prosiłem o ten wyjątek i że się skom­promitowałem przed nią mówiąc jej, że prosiłem za nią. Pozna przynajmniej, że nie warto odnosić się z tym do mnie.
Boże błogosław

A może to nic złego nie było, żeby w Kościele się zbierały wianki3 i tam zmianę, odpusty i naukę miały?



1 Nad tekstem m. Róża Aniela Godecka napisała ołówkiem rok: 1903.
Tekst napisany dwustronnie w szpaltach na podłużnej kartce kratkowanej formatu: 14,4 x 11,2 cm.
2 Tj. s. Gwidona Pelagia Melania Kęszycka.
3 Tzn. koła "Żywego Różańca".

L i s t  200

Do Matki Róży Anieli Godeckiej

Oryg.: rps AGMSCz I 3 a 1/89
Odpis: mps AGMSCz I 3 a 1a/89
    mps AWP II A XIV cz. 1 nr 89

[Nowe Miasto n. Pilicą, 1903 r.]1

+
Ja uważałem, że Salezja2 powinna była zostać jakiś czas u matki3 i usposabiać ją do opuszczenia, przedstawiając to, że musi pomyśleć o zabezpieczeniu losu itd. I posłałem do Ciebie, abyś określiła ten czas, a teraz dowiaduje się, że miała polecone zaraz przyjeż­dżać i że matka jej się awanturuje. Trzeba to zażegnać jakoś.

Boże błogosław



1 Nad tekstem m. Róża Aniela Godecka napisała ołówkiem rok: 1903.
Tekst napisany jednostronnie na kartce liniowanej formatu: 6,7 x 10,2 cm.
2 Tj. Maria Jakubowicz, 2 lutego 1899 r. została przyjęta do nowicjatu sióstr fabrycznych i otrzymała imię Salezja. Dnia 21 listopada 1901 r. złożyła pierwsze śluby, w 1904 r. wystąpiła.
3 Brak danych.







Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)